Al heel wat VAPH-organisaties investeren in een participatiecultuur binnen hun dagelijkse werking. Ook in andere welzijnssectoren en landen speelt participatie een belangrijke rol.
Praktijkvoorbeelden en tools
Hieronder vindt u goede praktijkvoorbeelden en inspirerende tools die een of meerdere basiselementen van een participatietraject mooi illustreren. Lees meer over de basiselementen op de pagina Wat is participatie?. Met sommige materialen kunt u als zorgverlener, zorggebruiker of vertegenwoordiger meteen aan de slag. Andere zijn modellen ter inspiratie en kunt u testen en aanpassen. In de tegels vindt u telkens onderaan een knop met een link naar het bijhorende basiselement.
Ga meteen aan de slag
Grabbelbox
Sta stil bij uw eigen handelen, houding en visie als hulpverlener door met behulp van 70 kaarten te reflecteren over de negen kenmerken van een participatieve basishouding.
Participatiekompas
Werkt u binnen de jeugdhulpverlening en zoekt u een manier om de participatie van kinderen en jongeren (en hun ouders) te versterken? Het participatiekompas is een professioneel reflectie-instrument dat praktische handvatten en inspirerende voorbeelden biedt voor zorgprofessionals.
Infoloket Participatie
Op de website van het infoloket Participatie van Gezin & Handicap vzw kunt u als zorggebruiker en zorgverlener terecht voor informatie, inspiratie en al uw vragen rond participatie in het algemeen.
De participatiereflex
Gaat u als organisatie of team graag aan de slag rond participatie, maar weet u niet waar te beginnen?
Deze tool helpt u zicht te krijgen op waar u staat op het vlak van participatie en welke acties u kunt ondernemen om participatie binnen de voorziening te optimaliseren.
De participatiecirkel
Medewerkers binnen de jeugdhulpverlening kunnen dit instrument van het Kenniscentrum Kinderrechten gebruiken om kinderen en jongeren te betrekken. Ga als team aan de slag met 21 reflectievragen om het participatieproces te plannen, uit te voeren en te evalueren.
De LCD Toolkit: Stappenplan van samenwerken
Wilt u als zorgaanbieder of als collectief overlegorgaan op een participatieve manier samenwerken binnen uw organisatie, dan kunt u dit interactief stappenplan van Demos vzw gebruiken dat focust op luisteren, creëren en doen (LCD).
Kijk en luister
Video: Werken met ervaringsdeskundigen
Ervaringsdeskundigheid wordt vaak in een adem genoemd met participatie. Maar wat zijn de do’s-and-don’ts? Myrte Dierckx van Trefpunt zelfhulp legt het uit in een video van Zorgnet Icuro.
Podcast: levende verbindingen
Een podcast van Michaelis vzw over verbinding in de zorg
Video: Inspraak bij een zorgvoorziening
Getuigenissen over medezeggenschap in een zorgvoorziening,, verzameld in een video van de Nederlandse organisatie Pluryn.
Lees meer over participatie en medezeggenschap
Adviesbundel participatieve basishouding
Ouderspunt vzw onderzoekt wat een participatieve basishouding betekent en verzamelt de rechten en tips voor zorggebruikers, vertegenwoordigers en hun netwerk in deze bundel.
Inspiratie in de zorg
Deze sectoroverschrijdende inspiratiegids van Zorgnet Icuro over participatie van zorggebruikers is er voor organisaties die zoeken naar goede voorbeelden ter inspiratie voor een eigen beleid en strategie.
Het recht op participatie
Een e-learning van het Kenniscentrum Kinderrechten voor medewerkers in de jeugdhulpverlening rond het kinderrecht op participatie.
Medezeggenschap stimuleren
FOVIG bundelt tips voor het stimuleren van medezeggenschap van de individuele gebruiker of zijn vertegenwoordiger of via het collectief overleg.
Tubbe-model
Een model van relatiegerichte zorg tussen zorggebruikers, medewerkers en directie, ontwikkeld op initiatief van de Koning Boudewijnstichting. Zorggebruikers hebben (mede)zeggenschap over hun dagelijkse leven en de plek waar ze wonen.
Zorgzame Buurten
Een website van de Vlaamse overheid die inzet op inclusieve buurten, participatie en co-creatie.
Lus vzw
Een sociale beweging die verbondenheid en betrokkenheid tussen mensen centraal stelt en die ook inzet op participatietrajecten.
Dit is maar een greep uit wat er bestaat rond participatie. De selectie werd gemaakt in nauwe samenwerking met vertegenwoordigers van zorggebruikers en zorgaanbieders.
Getuigenissen
Lees hier inspirerende verhalen over hoe VAPH-organisaties participatie en medezeggenschap organiseren.
- Getuigenis
Hans woont samen met 11 anderen in Het Vriendenhuis
Hans Hendrikx is 32 en woont al tien jaar samen met elf andere personen met een handicap in Het Vriendenhuis in Schilde. Zijn papa Bob richtte samen met andere ouders Het Vriendenhuis op. Enerzijds uit noodzaak, anderzijds om zijn kind met zorg op maat te omringen. “Ons streven is zo veel mogelijk kwaliteit van leven te garanderen voor onze kinderen”, zegt hij.
- Getuigenis
“We streven naar betaalbaarheid zonder in te boeten op kwaliteit.”
Vergunde zorgaanbieders rekenen woon- en leefkosten apart aan. Het doel? Meer transparantie, meer keuzemogelijkheden en meer gelijkheid. Want voor mensen met een handicap die thuis of zelfstandig wonen, was het altijd al zo. Maar volgens onderzoek kan niet iedereen die kosten betalen. Hoe gaat de sector daarmee om?