De tegemoetkomingen in de refertelijst zijn bedoeld om een gepaste vergoeding te bieden voor wat in de meeste situaties de goedkoopste adequate oplossing is. In uitzonderlijke situaties is een standaardoplossing niet mogelijk en is een duurder alternatief de enige oplossing.
De zeer uitzonderlijke zorgbehoefte (ZUZ) is een procedure die toelaat om in die uitzonderlijke situaties een aanvullende tegemoetkoming boven op het toegekende refertebedrag aan te vragen bij de bijzondere bijstandscommissie (BBC).
Voor een aantal referterubrieken is er geen mogelijkheid om een aanvullende tegemoetkoming via de ZUZ te vragen:
- mobiele telefoontoestellen
- tablets, uitgezonderd tablets die gebruikt worden als communicatietoestel
- het bouwen van een aangepaste woning in functie van rolstoelgebruik
- het kopen van een aangepaste woning in functie van rolstoelgebruik
- een tweedehands rolstoeltoegankelijke auto met bodemverlaging
- verblijf voor opleiding in het gewoon lager onderwijs, gewoon secundair onderwijs, of het hoger beroepsonderwijs, hoger onderwijs of volwassenenonderwijs
- fietsoplossingen, met uitzondering van de handicapspecifieke aanpassingen
In de regelgeving wordt de ZUZ als volgt omschreven:
1° de persoon met een handicap bevindt zich in een situatie die op een treffende wijze verschilt van die van de groep van personen met soortgelijke beperkingen;
2° de situatie, vermeld in 1°, is het gevolg van factoren als eventuele aanvullende gezondheidsproblemen of de sociale, professionele en gezinssituatie.
Onder welke voorwaarden kan een aanvraag in het kader van een ZUZ ingediend worden?
- De aanvraag in het kader van een ZUZ moet altijd gemotiveerd zijn. Als er geen specifieke motivering bij de aanvraag wordt vermeld, wordt de aanvraag geweigerd.
- De kostprijs van het hulpmiddel of de aanpassing moet minimaal 300 euro meer bedragen dan de som van het refertebedrag en de basiskosten die in de refertelijst vermeld worden. Om dat aan te tonen, moet een offerte of factuur van het hulpmiddel toegevoegd worden bij de aanvraag. Voor autoaanpassingen, verbouwingen, lift- en tilsystemen verwacht de bijzondere bijstandscommissie een tweede offerte om de aanvullende tegemoetkoming te kunnen bepalen.
- De aanvraag in het kader van een ZUZ kan worden ingediend samen met de aanvraag voor de bijhorende tegemoetkoming in de refertelijst of binnen de geldigheidsduur van de beslissing.
Naast de bovenstaande formele voorwaarden houdt de bijzondere bijstandscommissie bij de beoordeling van de ZUZ rekening met enkele principes:
- Financiële moeilijkheden van de aanvrager kunnen worden vermeld bij de motivering. Die moeten zeker goed worden onderbouwd, bijvoorbeeld door te vermelden dat de aanvrager gebruikmaakt van schuldbemiddeling. Toevoegen van bewijsstukken versterkt de motivatie.
- De vermelding dat het refertebedrag niet volstaat voor de aankoop van het hulpmiddel, wordt op zich niet aanvaard als argument voor het toekennen van een aanvullende tegemoetkoming. Er moet altijd vermeld worden welke elementen (zoals een extra stevig frame) het hulpmiddel duurder maken dan het voorziene refertebedrag. Bovendien moet worden gemotiveerd waarom de aanvrager zich in een uitzonderlijke situatie bevindt ten opzichte van de meerderheid van de personen die voor de gevraagde referterubriek in aanmerking komen.
Voorbeeldsituaties met een ZUZ
De voorbeelden die hier vermeld worden, zijn algemeen en kort omschreven ter verduidelijking. Het zijn voorbeelden waar een ZUZ van toepassing kan zijn. Als een van deze voorbeelden lijkt overeen te komen met de persoonlijke situatie van de aanvrager, betekent dat niet dat de aanvrager automatisch in aanmerking komt voor de zeer uitzonderlijke zorgbehoefte. De BBC houdt rekening met alle elementen in het aanvraagdossier.
Anderzijds zijn er heel wat andere voorbeelden denkbaar waar ook een ZUZ van toepassing kan zijn. De situaties in deze opsomming zijn zeker niet de enige mogelijkheden:
- Een persoon met een handicap heeft nood aan een tilsysteem. Door zijn hoge lichaamsgewicht heeft hij nood aan een tilsysteem dat steviger is dan de gebruikelijke modellen. Het model dat hij nodig heeft, is daardoor merkelijk duurder dan de vergoeding die voor een tilsysteem voorzien wordt in de refertelijst.
- Een persoon met een handicap heeft nood aan een douche-toiletstoel met positioneringsvoorzieningen. Doordat de persoon veel groter is dan gemiddeld, moet er noodgedwongen een type aangekocht worden dat aangepast is aan zijn lichaamslengte, waardoor de kostprijs een stuk hoger is dan het refertebedrag.
- Een gezin met financiële moeilijkheden heeft nood aan een bepaald hulpmiddel omdat een van de gezinsleden een handicap heeft. In de refertelijst is een tegemoetkoming voorzien voor dat hulpmiddel, maar er blijven oplegkosten van meer dan 300 euro voor het gezin. Uit de motivering en de bewijsstukken blijkt duidelijk dat het gezin die extra kosten niet of zeer moeilijk kan dragen.
Lees ook
- getuigenis
Autoaanpassing met groen licht BBC
Jan Geerits werd geboren zonder armen. Toen zijn wagen een aanpassing nodig had die het refertebedrag ver oversteeg, deed Jan een beroep op de bijzondere bijstandscommissie (BBC).