Alle veelgestelde vragen

Het handelingsplan maakt deel uit van de IDO. Dat betekent dus dat er ook al een eerste handelingsplan moet zijn vóór de start van de ondersteuning. 

Het klopt dat het mogelijk is dat de zorgaanbieder vóór de start van de zorg en ondersteuning nog geen volledig beeld van de gebruiker heeft, waardoor het moeilijk is een volledig uitgewerkt handelingsplan op te maken. In dat geval is het van belang dat er al een soort basishandelingsplan opgemaakt wordt. Als er een recent ondersteuningsplan persoonsvolgend budget (OP PVB) is opgemaakt in het kader van de aanvraag van een persoonsvolgend budget, kan dat als vertrekpunt genomen worden. Er wordt verwacht dat binnen de 6 maanden het handelingsplan samen verder uitgewerkt wordt.

Meer veelgestelde vragen over de model-IDO

Het kwaliteitsbesluit van 4 februari 2011 stelt dat het handelingsplan op regelmatige tijdstippen geëvalueerd en zo nodig bijgestuurd moet worden in overleg met de persoon met een handicap. Het besluit specificeert verder niet hoe vaak dat moet gebeuren. De gebruiker en de zorgaanbieder moeten daarover onderling afspraken maken en die afspraken opnemen in de IDO. Los van de gemaakte afspraak, kunnen beide partijen ook eerder een bespreking van het handelingsplan vragen.

Het VAPH en Zorginspectie oordelen dat de minimale vereiste ligt op 3 jaar voor meerderjarigen en 1 jaar voor minderjarigen.

Meer veelgestelde vragen over de model-IDO

Een handelingsplan is een verplicht onderdeel van de IDO als er ondersteuning geboden wordt door een vergunde zorgaanbieder of door een multifunctioneel centrum, ongeacht de ondersteuningsfuncties die geboden worden. Dat geldt ook voor minderjarigen waarbij de ondersteuning in een multifunctioneel centrum wordt ingekocht met een persoonlijke-assistentiebudget (PAB).

In het kader van rechtstreeks toegankelijke hulp is een handelingsplan niet verplicht.

Meer veelgestelde vragen over de model-IDO

Het hangt ervan af om wat voor kleine aanpassingen het gaat. 

Een aanpassing van een prijs aan de index moet niet leiden tot een aanpassing van de IDO. De mogelijkheid om de prijzen te indexeren, moet wel opgenomen zijn in de IDO (namelijk wanneer er geïndexeerd kan worden en volgens welke formule). De zorgaanbieder moet de gebruiker en/of vertegenwoordiger vooraf schriftelijk op de hoogte brengen van de geïndexeerde prijs. 

Andere kleine aanpassingen kunnen opgenomen worden in een addendum dat door beide partijen ondertekend wordt en bij de bestaande IDO gevoegd wordt. De bestaande IDO moet in dat geval niet volledig herzien worden.

Meer veelgestelde vragen over de model-IDO

Beide partijen moeten de overeenkomst ondertekenen:

• de budgethouder of de zorgvolmachthouder/lasthebber in naam van de budgethouder
  De budgethouder kan meerdere personen zijn. Dat hangt af van het vonnis van de bewindvoering. In dat geval ondertekenen de verschillende budgethouders de IDO. 

• de vertegenwoordiger van de vergunde zorgaanbieder

De bijlagen maken deel uit van de overeenkomst. Beide partijen moeten die voor akkoord ondertekenen. Verandert er iets aan de bijlage? Dan moeten beide partijen de bijlage aanpassen en opnieuw ondertekenen. De IDO zelf blijft onveranderd. 

Meer informatie vindt u in deel 3 van het document ‘Extra informatie’ bij de model-IDO PVB, model-IDO RTH, model-IDO MFC en model-IDO MFC-PAB. : ’Wie ondertekent de IDO?

Meer veelgestelde vragen over de model-IDO

Als een wettelijk vertegenwoordiger (bewindvoerder of andere) verandert, blijven de bestaande overeenkomsten gelden, totdat de nieuwe bevoegde persoon of de zorgaanbieder die wil aanpassen.

Krijgt de gebruiker een andere wettelijk vertegenwoordiger na opmaak van zijn IDO? Dan moeten de gegevens van de nieuwe vertegenwoordiger doorgegeven worden aan de zorgaanbieder. 

Meer veelgestelde vragen over de model-IDO

Bij sommige personen staat op hun identiteitskaart ‘vrijgesteld’ bij de rubriek ‘handtekening’. De basis voor ‘vrijgesteld van handtekening’ op een identiteitskaart is de volgende: 

‘Wanneer de houder door analfabetisme, lichamelijke of mentale handicap of ernstige en langdurige ziekte niet tot ondertekening in staat is, wordt op de plaats van de handtekening de vermelding ‘vrijgesteld’ aangebracht, gevolgd door de paraaf van de ambtenaar van de burgerlijke stand of van zijn gemachtigde.’

Deze vrijstelling wordt in principe alleen verleend voor het ondertekenen van de identiteitskaart, en wordt niet uitgebreid naar andere documenten. Het ondertekenen van het aanvraagformulier, PVB-overeenkomsten en andere documenten moet volgens deze interpretatie dus nog steeds gebeuren door de persoon met de handicap of zijn wettelijk vertegenwoordiger. De vermelding ‘vrijgesteld van handtekening’ heeft dus alleen betrekking op de ondertekening van de identiteitskaart.

Als de persoon zelf niet meer wilsbekwaam is, of gedeeltelijk wilsonbekwaam is, moet er bekeken worden hoe men de persoon met een gerechtelijke of buitengerechtelijke beschermingsmaatregel kan verder helpen. De ‘bescherming’ gaat dan verder dan enkel het ondertekenen van de aanvraag.
De lasthebber of bewindvoerder draagt de verantwoordelijkheid ook daarna verder.

Meer veelgestelde vragen over de model-IDO

De IDO bevat zowel aspecten die betrekking hebben op de persoon als aspecten die betrekking hebben op de goederen. De beide bewindvoerders zullen in dat geval de IDO moeten ondertekenen. 

Afhankelijk van het vonnis van de bewindvoering is het ook mogelijk dat de persoon met een handicap mee moet tekenen. 

Meer informatie vindt u in het document ‘Extra informatie’ bij de model-IDO PVB, model-IDO RTH, model-IDO MFC en model-IDO MFC-PAB.

Zie ook: Wie moet tekenen als er een bewindvoerder is?

Meer veelgestelde vragen over de model-IDO

Het handelingsplan (behalve bij een IDO in kader van rechtstreeks toegankelijke hulp) en de collectieve rechten en plichten zijn altijd verplichte bijlagen bij de IDO. Daarvoor stelt het VAPH geen sjabloon ter beschikking. De zorgaanbieder moet daarvoor zelf een sjabloon opmaken dat het best past binnen de eigen situatie. 

Het VAPH heeft voor onderstaande bijlagen een sjabloon. Het is afhankelijk van de individuele situatie van de gebruiker of deze bijlagen verplicht zijn of niet.

• bijzondere volmacht medicatie: verplicht wanneer aankoop medicatie rechtstreeks door zorgaanbieder bij apotheek gebeurd
• hulp door derden: verplicht wanneer de handicap van de gebruiker het gevolg is van een schadegeval (behalve bij een IDO in kader van rechtstreeks toegankelijke hulp)
• lastgeving (personeel als lasthebber): verplicht wanneer een personeelslid van een zorgaanbieder persoonlijke gelden en goederen van een gebruiker beheert 

Daarnaast kunnen ook nog andere bijlagen toegevoegd worden (al dan niet verplicht), afhankelijk van de individuele situatie van de gebruiker en de afspraken die de gebruiker en de zorgaanbieder maken.

Meer veelgestelde vragen over de model-IDO

Het ondertekenen van de documenten moet steeds gebeuren door de persoon met de handicap of zijn wettelijk vertegenwoordiger. 

Als de persoon zelf niet meer wilsbekwaam is, of gedeeltelijk wilsonbekwaam is, moet er bekeken worden hoe men de persoon met een gerechtelijke of buitengerechtelijke beschermingsmaatregel kan verder helpen.

Meer veelgestelde vragen over de model-IDO

De term ‘lasthebber’ wordt uitgelegd in het document ‘Extra informatie’ bij de model-IDO PVB, model-IDO RTH, model-IDO MFC en model-IDO MFC-PAB.

De lasthebber treedt op voor de gebruiker voor bepaalde aspecten die in een overeenkomst staan. De gebruiker kiest de lasthebber. Dat moet vóór de gebruiker handelingsonbekwaam wordt. De opdracht van de lasthebber stopt wanneer de gebruiker onbekwaam zou worden.

Meer veelgestelde vragen over de model-IDO

Dan moeten ofwel de bewindvoerder(s), ofwel de bewindvoerder(s) én de persoon met een handicap de IDO ondertekenen. 

Dat hangt af van wat in het vonnis van de bewindvoering staat: 

• de soort bewindvoering, namelijk over de persoon en/of over de goederen
• de mate van bewindvoering:
  • Treedt de bewindvoerder op in de plaats van de persoon met een handicap? Dan spreken we van vertegenwoordiging. 
  • Of beslist de persoon met een handicap na akkoord van de bewindvoerder? Dan spreken we van bijstand.

Bijvoorbeeld: 

• Er is alleen een bewindvoerder over de goederen, type vertegenwoordiging: zowel de persoon met een handicap als de bewindvoerder tekenen de IDO.
• Er is een bewindvoerder over de persoon, type vertegenwoordiging en over de goederen, type bijstand: zowel de persoon met een handicap als de bewindvoerder tekenen de IDO.

Meer informatie vindt u in het document ‘Extra informatie’ bij de model-IDO PVB, model-IDO RTH, model-IDO MFC en model-IDO MFC-PAB.

Meer veelgestelde vragen over de model-IDO

De bijlagen maken deel uit van de overeenkomst. Beide partijen moeten die voor akkoord ondertekenen.

Verandert er iets aan de bijlage? Dan moeten beide partijen de bijlage aanpassen en opnieuw ondertekenen. De IDO zelf blijft onveranderd. 

Meer informatie vindt u in deel 3 van het document ‘Extra informatie’ bij de model-IDO PVB, model-IDO RTH, model-IDO MFC en model-IDO MFC-PAB.

Meer veelgestelde vragen over de model-IDO

Het is belangrijk dat de IDO wordt gesloten vóór de zorg en ondersteuning van start gaan en dat beide partijen akkoord zijn met de inhoud. Op die manier is vooraf duidelijk welke ondersteuning men kan verwachten en hoeveel de geboden ondersteuning kan kosten. 

Goede en duidelijke afspraken bij de start van de ondersteuning zijn belangrijk om conflicten tijdens de ondersteuningsperiode te vermijden. 

Als er dringend nood is aan ondersteuning, moet de overeenkomst binnen de vijf dagen na de start van de ondersteuning gesloten worden.

De IDO wordt pas ondertekend als de inhoud duidelijk is voor beide partijen en als zij akkoord gaan met de gemaakte afspraken. 

Meer informatie vindt u in het document ‘Extra informatie’ bij de model-IDO PVB, model-IDO RTH, model-IDO MFC en model-IDO MFC-PAB.

Meer veelgestelde vragen over de model-IDO

Neen, dat is niet het geval.

Wat registratie betreft moet u outreach in het kader van de pilootfase inderdaad ingeven onder outreach en bij doelgroep pilootfase aangeven.

Dat zal dan inhoudelijk zowel kunnen gaan over reguliere outreach - aangeboden onder de erkenning van de pilootfase - als de outreach met open invulling. Hoe de outreach met open invulling wordt toegepast, maakt deel uit van de inhoudelijke opvolging.

De functie ‘outreach met open invulling’ is bedoeld om handicapspecifieke expertise in te brengen bij niet-VAPH-organisaties, aan professionals of ondersteuners van personen met een handicap en dat op een manier die niet inpasbaar is binnen de reguliere functies ambulante en mobiele outreach. Deze functie is bedoeld voor niet-cliëntgebonden ondersteuning.

Geef steeds duidelijk aan dat u de prestaties biedt met middelen uit uw erkenning als aanbieder binnen de pilootfase RTH.

Rechtstreeks toegankelijke hulp is ook in de pilootfase (enkel) inzetbaar voor personen met een (vermoeden van) handicap. De erkenning of het vermoeden van handicap moet daarbij al voor de leeftijd van 65 jaar aanwezig zijn.

De voorwaarden om van rechtstreeks toegankelijke hulpverlening gebruik te maken, vindt u op deze webpagina.

In het kader van de opvolging en evaluatie van (uw initiatief binnen) de pilootfase is het zinvol te weten welke problemen u precies ervaart als gevolg van deze regel. Geef zeker aan welke aanpassingen nodig en wenselijk zijn en waarom.

De regelgeving omtrent subsidiëring wordt in het kader van de pilootfase RTH niet gewijzigd.

De subsidie die een RTH-aanbieder kan ontvangen, wordt net als voor andere door het VAPH erkende en vergunde organisaties, berekend op basis van de punten in de RTH-erkenning, de in Isis geregistreerde personeelsgegevens, de in de GIR geregistreerde ondersteuning en de in regelgeving opgenomen methodieken van subsidiëring, evenals de afgesloten CAO’s.

Dit zijn mogelijk zaken die niet enkel spelen in de initiatieven van de pilootfase, maar deel zijn van het ruimere kader van subsidieregelgeving specifiek in de sector VAPH en zelfs ruimer in het beleidsdomein Welzijn. Dat maakt dat dit mogelijk een ruimere scope is dan louter de pilootfase rond rechtstreeks toegankelijke hulpverlening.

We vragen u om zorgvuldig te noteren welke drempels u als gevolg van die regelgeving ondervindt en welke aanpassingen volgens u wenselijk zijn. 

Dat past binnen de derde ‘afgeleide’ doelstelling zoals we deze geformuleerd hebben in onze online infosessies van 28 en 30 maart 2023.

“De organisaties betrokken in de pilootfase RTH zijn voldoende matuur en wendbaar om in te spelen op en zich aan te passen aan wijzigende omstandigheden, om kansen te benutten en om bedreigingen snel het hoofd te bieden. Beginnende organisaties tonen voldoende potentieel en bereidheid om hierin te groeien.

We verwachten concreet dat duurzame oplossingen gezocht worden voor volgende uitdagingen:

• voldoende en voldoende ervaren en deskundig personeel vinden, een future proof personeelsbeleid voeren binnen de huidige context van personeelskrapte en een grote mate van personeelsverloop
• zoveel mogelijk personen met een (vermoeden van) handicap op een zo kwaliteitsvolle wijze ondersteunen binnen de huidige context van wachtlijsten
• een gezond financieel beleid voeren met aandacht voor de betaalbaarheid van de ondersteuning voor de cliënt binnen de huidige context van hoge levensduurte (hoge kosten voor levensonderhoud)
• flexibel inspelen op wisselende noden zowel op niveau van individuele cliënten als binnen een bepaalde regio/werkingsgebied binnen de context van evolutie naar gedeelde zorg en ondersteuning en intersectorale samenwerking.”

Het VAPH begrijpt dat het niet altijd eenvoudig is om een nieuw project of nieuwe werking op te starten. Anderzijds is het nu voorbarig om al conclusies te trekken of bij te sturen.

Het VAPH zal de geboden ondersteuning op regelmatige basis monitoren op basis van de registraties.

Als u als RTH-dienst in de pilootfase moeilijkheden ervaart met het behalen van de outputverwachting, dan kunt u dat melden via pilootfaserth@vaph.be. Niet met de bedoeling om er per casus op in te gaan, maar op die manier is het VAPH tijdig op de hoogte van eventuele signalen.

In de tweede helft van het jaar zal het VAPH de monitoring en signalen grondig bekijken en een eerste inschatting maken.

Net als de personeelsinzet geldt ook de outputverwachting op jaarbasis.

Als een personeelskader niet onmiddellijk of volledig ingevuld kan worden, maar bijvoorbeeld pas na enkele maanden, dan zal mogelijk ook minder ondersteuning dan voorzien aangeboden worden. Omdat er een link is met de subsidiëring, zijn er geen personeelskosten voor personeel dat niet in dienst is. In die situaties hoeft het niet behalen van prestaties dus ook niet problematisch te zijn.

Daarnaast is het ook van belang om er rekening mee te houden dat er pas na afloop van het jaar bekeken wordt of de outputverwachtingen over het hele jaar worden behaald. Het is niet ongewoon dat er, bijvoorbeeld door vakantieperiodes of afwezigheid van personeel, maanden zijn dat er minder ondersteuning wordt aangeboden dan in andere maanden. De periodes van minder ondersteuning worden dus gecompenseerd door de periodes dat er meer ondersteuning wordt geboden.

Als u als RTH-aanbieder moeilijkheden hebt om uw personeelskader (onmiddellijk) volledig op te vullen, is het belangrijk dat u van volgende zaken op de hoogte bent.

• Vanuit het VAPH wordt enkel personeel gesubsidieerd dat in dienst is van de RTH-aanbieder. Dus zolang u geen personeel in dienst hebt binnen uw RTH-erkenning, moet u als RTH-aanbieder geen personeelskosten betalen. Dus als u geen personeel in dienst hebt, is het niet behalen van vooropgestelde prestaties niet problematisch in het kader van de subsidiëring.
  Bijkomend verduidelijken we dat u het aantal punten in de erkenning op jaarbasis moet beschouwen.
• Als u uw personeelskader niet onmiddellijk kunt invullen, maar bijvoorbeeld pas na enkele maanden, dan geeft dat ruimte om voor de resterende periode tijdelijke of deeltijds bijkomende personeelsleden aan te werven.
  Zo neemt een personeelslid dat één jaar voltijds in dienst is, evenveel punten in van de erkenning als twee personeelsleden (met dezelfde functie) die elk een half jaar voltijds in dienst zijn.
  Of nog; een personeelslid dat één jaar voltijds in dienst is, neemt een gelijk aantal punten in als twee halftijdse personeelsleden voor één jaar met dezelfde functie.
• Zodra u personeel tewerkstelt binnen uw RTH-erkenning, is het wel van belang dat daar prestaties tegenover staan zodat die personele inzet wordt bewezen en gesubsidieerd wordt.