Alle veelgestelde vragen

Idealiter zijn voor het voornemen al alle stappen doorlopen (of gestart) om te komen tot een overeenkomst met de gebruiker. Als het voornemen betwist wordt, dan kan de klachtencommissie nog altijd opleggen dat de nodige stappen eerst gevolgd moeten worden vooraleer men kan overgaan tot ontslag.

De logische volgorde is die van hoogdrempelige individuele bijstand (door een bijstandsorganisatie) en dan intensieve bemiddeling (collectieve bemiddeling of via de consulentenwerking). Het kan zijn dat een bepaalde stap niet kan genomen worden (bv. omdat de budgethouder geen bijstandsorganisatie wenst), dan kan dat een motivering zijn die de VZA opneemt in het voornemen tot ontslag, met de reden waarom het niet kan om een bepaalde procedure te gebruiken om tot een oplossing te komen.

Beëindiging van de zorg en ondersteuning

Er bestaan diverse vormen van bemiddeling:

• De bemiddeling intern binnen een voorziening die ertoe moet leiden dat het eenzijdig ontslag eventueel niet nodig is. Hierbij is het niet de bedoeling dat dit via het VAPH loopt, maar wel eventueel via de klachtencommissie binnen een organisatie of via intensieve bijstand van een bijstandsorganisatie. 
• De intensieve bemiddeling die opgezet kan worden voor mensen met een PVB die ondanks heel wat inspanningen toch geen ondersteuning vinden. Vragen aan het regioteam rond collectieve bemiddeling mogen gesteld worden via bemiddeling@vaph.be.
• Collectieve bemiddeling: zoeken naar ondersteuning in een andere voorziening.
• Bemiddeling klachtencommissie: zoeken naar een oplossing in dezelfde voorziening. Zij bekijken de gronden van het ontslag, en kunnen bemiddelen bij de klacht of betwisting van het ontslag.

Het gaat over de interne klachtencommissie die elke zorgaanbieder moet oprichten. In de collectieve rechten en plichten vindt u de contactgegevens van deze klachtencommissie waarnaar de gebruiker zich schriftelijk kan richten om het eenzijdig ontslag te betwisten. De klachtencommissie bestaat uit een vertegenwoordiger van de organisatie en een gebruiker uit het collectief overlegorgaan (zoals deze voor elke klacht is opgesteld) en wordt bij een eenzijdig ontslag uitgebreid met een onafhankelijke derde.

Voor alle gebruikers moeten afspraken gemaakt worden over afwezigheden in de IDO. Er moet in dat kader niet per se een volledig nieuwe IDO opgemaakt worden, maar de afspraken moeten minstens via een bijlage toegevoegd worden aan de IDO. De IDO’s moeten aangepast worden tegen het eind van 2025.

Afspraken rond afwezigheden gelden in beide richtingen. Zo moeten er ook afspraken gemaakt worden wanneer bijvoorbeeld individuele begeleiding niet kan doorgaan door ziekte, verlof … van de begeleider.

Voorafgaand overleg met het collectief overlegorgaan over het algemeen afsprakenkader omtrent afwezigheden is verplicht. Dit algemeen afsprakenkader is namelijk onderdeel van de collectieve rechten en plichten. Dat betekent dat het afsprakenkader i.v.m. afwezigheden minstens voor advies moet worden besproken via collectieve inspraak of via het collectief overlegorgaan.

Er moet een afsprakenkader opgemaakt worden over afwezigheden, ongeacht of die langdurig zijn of niet. Onderdeel van dat afsprakenkader is dat er afspraken moeten zijn over de heropstart van de ondersteuning als die voor een langere periode onderbroken werd. Het VAPH bepaalt niet wat langdurig is. Conform artikel 41/1 moeten er afspraken gemaakt worden in die situaties waarbij de IDO is aangepast of beëindigd gedurende de onderbreking van de oorspronkelijke ondersteuning. 

Het VAPH legt het doel op, namelijk dat er afspraken gemaakt moeten worden over afwezigheden omtrent de ondersteuning en de kosten en dat die in de IDO worden vastgelegd. We leggen niet vast hoe die afspraken invulling moeten krijgen. Dat moet onderling afgesproken worden.

In de collectieve rechten en plichten moet een algemeen afsprakenkader omtrent afwezigheden opgenomen worden. Dat kader wordt opgemaakt in samenspraak met het collectief overlegorgaan. Zij kunnen ook voorstellen doen en advies geven omtrent het algemene afsprakenkader. Elementen die meegenomen kunnen worden binnen het algemene afsprakenkader in de collectieve rechten en plichten:

• Kan de gebruiker ervoor kiezen zijn kamer ter beschikking te stellen van een andere gebruiker tijdens zijn afwezigheid? In welke mate heeft dit impact op zijn woonkosten? 
• Wat zijn de opties bij afwezigheid van een individuele begeleider? Is vervanging door een andere begeleider mogelijk? Kan een gebruiker kiezen om de begeleidingssessies in te halen bij zijn vertrouwde begeleider bij terugkeer?
• Wat gebeurt er met de opzeg als na een lange periode van afwezigheid de gebruiker zijn IDO beëindigt? 
• Is er alternatieve ondersteuning mogelijk vanuit de zorgaanbieder als de oorspronkelijke ondersteuning niet kan plaatsvinden. (bv. opname in ziekenhuis waardoor de afgesproken dag- en woonondersteuning niet geboden wordt).
• …

Binnen de grenzen van het algemeen afsprakenkader worden individuele afspraken gemaakt rond afwezigheden in de IDO’s van de gebruikers. 

Er moeten duidelijke afspraken zijn over welke kosten de gebruiker moet betalen tijdens de onderbreking van de ondersteuning. Daarnaast moeten er afspraken gemaakt worden of bij afwezigheid de ondersteuning later kan ingehaald worden en over hoe een mogelijke terugkeer van de gebruiker bij onderbreking van de ondersteuning er zal uitzien.

Individuele dienstverleningsovereenkomst persoonsvolgend budget
 

Alle organisaties die gevat zijn door het kwaliteitsbesluit, namelijk vergunde zorgaanbieders, RTH-aanbieders, MFC’s en DOP’s, hebben meldingsplicht. 

Bij mobiele en ambulante begeleiding verwachten organisaties weinig tot geen (seksueel) grensoverschrijdend gedrag omdat gebruikers tijdens de ondersteuning niet met elkaar in aanraking komen. Al is de prevalentie laag, het is niet uitgesloten en er moet wel een kader voor bestaan.

Ook bij ernstige gebeurtenissen maken we geen onderscheid tussen rechtstreeks en niet-rechtstreeks toegankelijke ondersteuning.

De melding van GOG ten aanzien van een medewerker is geen verplichting, maar het is wel aangeraden om dat te melden. Zeker wanneer het gaat over mogelijk strafrechtelijke feiten of als er een klacht werd neergelegd bij de politie.

Het VAPH heeft geen regelgeving omtrent schorsing.

Als de afspraken die gemaakt zijn in de IDO niet gevolgd kunnen worden als gevolg van een schorsing, dan heeft de vergunde zorgaanbieder de inspanningsverbintenis om op zoek te gaan naar andere, gepaste ondersteuning tijdens de schorsing.

Grensoverschrijdend gedrag (GOG) ten aanzien van een gebruiker moet gemeld worden als het gedrag gepleegd werd door:

• een andere gebruiker
• een personeelslid
• een derde die handelt in opdracht van de dienst of zorgaanbieder (vrijwilliger, onderaannemer …)
• een derde onafhankelijk van de dienst of zorgaanbieder (binnen de hulpverleningscontext)

Meer informatie: www.vaph.be/gog/algemeen

Het is aan de zorgaanbieder om bij elk incident een inschatting te maken of er al dan niet sprake is van grensoverschrijdend gedrag. Dat is een feitelijke ad-hocappreciatie waarvoor geen sluitende juridische definitie kan worden gegeven. Wel kan gesteld worden dat elke gedraging van seksuele aard waarvan er een vermoeden is dat ze niet met wederzijdse toestemming gesteld werd, als grensoverschrijdend kan beschouwd worden.

Situaties waarin gedrag van een gebruiker gewoonlijk met normale al dan niet pedagogische corrigerende maatregelen kunnen aangepakt worden, en die niet als traumatisch beschouwd kunnen worden, moeten niet gemeld worden.

Het handelingsplan moet verplicht ondertekend worden door beide partijen, namelijk een vertegenwoordiger van de zorgaanbieder en de gebruiker en/of zijn vertegenwoordiger. 

Er komt een nieuw kwaliteitsbesluit dat uitvoering zal geven aan het nieuwe kwaliteitsdecreet. Samen met het belanghebbendenoverleg kwaliteit (‘de kwaliteitstafel VAPH’) wordt het decreet vertaald naar een sectoraal uitvoeringsbesluit en dus een nieuw kwaliteitskader.

Nee, het VAPH stort dat bedrag op die rekening omdat we van budgethouders geen privé-rekeningnummer hebben. In de brief krijgt u daarover meer info. We bevelen wel aan om dat bedrag over te schrijven naar uw prive-rekeningnummer. Zo behoudt u altijd een correct overzicht op uw terugvorderbaar voorschot. U moet niet verantwoorden waaraan u het bedrag uitgeeft.

Nee, het arrest doet enkel een uitspraak over de terbeschikkingstellingen die gebeurd zijn voor mensen die voor maart 2020 (en na 2017) de aanvraagprocedure hebben doorlopen.

Ja, elke herziening gebeurt op basis van de op dat moment geldende regelgeving. Alle dossiers die sinds die datum de aanvraagprocedure doorlopen, volgen de principes van de nieuwe budgetbepaling.

Nee, iedereen die een budgetcategorie kreeg toegewezen voor 17 maart 2020 en daarna geen nieuwe aanvraagprocedure doorliep, behoudt zijn oorspronkelijk toegewezen budget op basis van de oude budgetcategorie.

De persoonsvolgende budgetten  zullen aangepast worden met ingangsdatum 1 januari 2024. Mensen die hun voucher vanaf 1 januari willen aanpassen, kunnen dat doen met terugwerkende kracht. 

Voor de periode voor 1 januari 2024 zullen de budgetlijnen niet aangepast worden. De budgethouder beslist hoe hij met zijn persoonsvolgend budget  omgaat, en kan zich eventueel laten bijstaan door een bijstandsorganisatie (het VAPH is dan geen betrokken partij).

De vergunde zorgaanbieders zijn op de hoogte van de gevolgen van het arrest en kunnen ondersteunen waar nodig.