Alle veelgestelde vragen

Nee. Met een persoonsvolgend budget kunnen alleen de kosten voor ondersteuning en zorg betaald worden. Woon- en leefkosten hebben geen verband met de nood aan ondersteuning en worden met het inkomen (loon uit werk, vervangingsinkomen …) betaald. 

Het is toegestaan om bepaalde kosten te verplichten of een forfait aan te rekenen. De aangerekende prijs mag ook verschillen van de reële kostprijs. De zorgaanbieder moet transparantie bieden aan het collectief overlegorgaan omtrent de principes die bij de kostprijsbepaling worden gehanteerd. Alle gebruikers moeten geïnformeerd worden over welke prijs de zorgaanbieder aanrekent en waarvoor. Het is dus belangrijk dat de gebruiker weet welke kosten al dan niet verplicht zijn en wat er in een forfait vervat zit.

Bijkomend kunnen er bijvoorbeeld ook afspraken gemaakt worden in afstemming met het collectief overleg over infrastructuuraspecten en wat de afspraken daarrond zijn, bijvoorbeeld meubilair, zonnepanelen.

Die zaken kunnen bijvoorbeeld vervat zitten in de huurprijs, maar kunnen ook apart aangerekend worden door de zorgaanbieder als onderdeel van de woon- en leefkosten.
 

Alle zorgaanbieders organiseren collectief inspraak. Vaak gebeurt dit via het collectief overlegorgaan, ook wel de gebruikersraad genoemd. Het bestaat uit gebruikers of hun vertegenwoordigers die de belangen van de gebruikers bewaken en verdedigen. Zij kunnen vragen stellen en adviezen geven aan de directie en de beheerders van de zorgaanbieder. Voor belangrijke wijzigingen, zoals de invoering en opvolging van woon- en leefkosten, is overleg met het collectief overlegorgaan verplicht.

Lees meer over het recht op inspraak

De vergunde zorgaanbieder moet aan het collectief overlegorgaan transparantie geven over de principes die aan de basis liggen van de berekeningswijze van de woon- en leefkosten. De zorgaanbieder moet het collectief overlegorgaan daarom informeren over zijn kostenstructuur en toelichten waarom bepaalde keuzes worden voorgesteld. Voor de leden van het collectief overleg moet ook duidelijk zijn wat de gevolgen zijn van bepaalde keuzes voor zowel gebruikers als de zorgaanbieder en wat haalbaar is. 

De betrokkenheid van het collectief overlegorgaan, en gebruikers in het algemeen, is zeer belangrijk om tot afgewogen en gedragen woon- en leefkosten te komen. Wettelijk gezien is er geen akkoord nodig van het collectief overlegorgaan om woon- en leefkosten te bepalen of aan te passen. Een open dialoog tussen de gebruikers en de zorgaanbieder is echter wenselijk om problemen en discussies in de toekomst te vermijden.

Als blijkt dat de factuur van woon- en leefkosten te duur is voor bepaalde gebruikers, kan samen gezocht worden naar een oplossing of alternatieven. Vaak wordt er gezocht naar een manier om solidariteit onder de gebruikers te organiseren.

Het systeem van woon- en leefkosten is niet van toepassing op gebruikers van een multifunctioneel centrum (MFC). Multifunctionele centra werken met een bijdragesysteem. 

MFC's kunnen sinds 2017 via hun vergunning van rechtswege ook personen ondersteunen die een persoonsvolgend budget hebben. Wie een persoonsvolgend budget heeft, betaalt woon- en leefkosten. 

Wie gebruikmaakt van een MFC en een aanvraag heeft ingediend voor een persoonsvolgend budget, maar dat nog niet ter beschikking gekregen heeft, zit nog altijd in het MFC-systeem en betaalt een bijdrage.

Lees meer over de MFC-bijdragen

Nee, het systeem van woon- en leefkosten is niet van toepassing op gebruikers van rechtstreeks toegankelijke hulp (RTH). Een zorgaanbieder kan wel een RTH-bijdrage aanrekenen, maar geen woon- en leefkosten. 

Lees meer over RTH-bijdragen

Het VAPH voert steekproefcontroles uit om u tijdig feedback te kunnen geven over de correcte toepassing van de bestedingsregels van het persoonsvolgend budget. Bij een controle vraagt het VAPH u om de volgende documenten aan het team Budgetbesteding te bezorgen:

• een kopie van alle lopende cashovereenkomsten, ongeacht of er kosten werden ingediend of niet
• alle facturen en creditnota's voor de geregistreerde kosten binnen een bepaalde periode, met een overzicht van de kosten als bijlage
• alle rekeninguittreksels in chronologische, ononderbroken volgorde waar de kosten in terug te vinden zijn, zowel uitgaven (facturen) als ontvangsten (creditnota’s) 

U bezorgt ons die documenten via het e-loket mijnvaph.be, via e-mail of via de post met als onderwerp: ‘opgevraagde PVB-documenten + dossiernummer’. Als u verkiest om uw documenten via mijnvaph.be of via e-mail te bezorgen, vragen we u om deze bestanden aan te leveren rekening houdend met volgende richtlijnen: 

• 1 bestand per overeenkomst, 
• 1 bestand met alle facturen en creditnota's gerangschikt volgens bijgevoegde bijlage, 
• 1 bestand met alle bankafschriften chronologisch en ononderbroken gerangschikt volgens datum.

Hoe u documenten kunt opladen via het e-loket mijnvaph.be vindt u in de handleiding mijnvaph.be. 

Het VAPH bezorgt u na de steekproefcontrole een brief met de conclusie van de controle. De brief kan ook adviezen bevatten om uw administratie te verbeteren. 

Als bij de controle zaken worden vastgesteld die niet mogen volgens de bestedingsregels van het persoonsvolgend budget, dan zal het VAPH de onterecht gemaakte en betaalde kosten terugvorderen, zoals dat is bepaald in de regelgeving.

Lees meer over de besteding van het persoonsvolgend budget

U bent niet verplicht een beroep te doen op een bijstandsorganisatie. U kunt uw ondersteuning volledig zelf organiseren en onderhandelen. Als u dat wenst, kunt u zich professioneel laten ondersteunen. Dat kan dan bijvoorbeeld door beroep te doen op een van de bijstandsorganisaties. Die worden (gedeeltelijk) gefinancierd door de overheid om die taak op te nemen. Hun opdracht is om collectief te informeren, of individueel met u mee te zoeken naar wie u de ondersteuning kan bieden die u wilt en nodig hebt. Ze kunnen ook mee onderhandelen over uw overeenkomsten. U bent helemaal niet verplicht om met hen in zee te gaan. Wel kunt u, als u dat wenst, een beroep op hen doen om u bij te staan en u zo te versterken. Enkel wanneer het VAPH vaststelt dat u moeilijkheden hebt om uw persoonsvolgend budget tijdig op te starten of bij het beheer van uw cashbudget, kunt u aangemaand worden om een beroep te doen op een van de bijstandsorganisaties.

Een vergunde zorgaanbieder heeft de vrijheid om te bepalen dat hij enkel besteding in cash of enkel besteding in voucher toelaat. Het VAPH raadt de vergunde zorgaanbieders aan om zowel besteding in cash als in voucher mogelijk te maken, maar kan dat niet verplichten. Uw persoonsvolgend budget maakt het u mogelijk om op elk moment – mits respecteren van de opzegtermijnen - uw overeenkomst met de zorgaanbieder te beëindigen en een andere aanbieder te zoeken die wél ingaat op uw wensen omtrent de inzet van uw persoonsvolgend budget.

Dat hangt af van uw situatie: 

• Hebt u sinds 1 januari 2017 uw ondersteuning bij uw vergunde zorgaanbieder niet veranderd? Dan verandert er niets voor u. Uw zorgaanbieder blijft u de ondersteuning geven die u al kreeg op 31 december 2016, ook als uw budget daalt. Dat heet de ‘zorggarantie’. Hoe die ondersteuning wordt ingevuld, kan mogelijk wijzigen: misschien zullen er andere activiteiten aangeboden worden, wordt er intensiever samengewerkt met andere diensten, wijzigt er een locatie …
• Hebt u sinds 1 januari 2017 uw ondersteuning veranderd of een nieuwe terbeschikkingstelling ontvangen? Dan is uw zorgaanbieder niet verplicht u de ondersteuning te blijven geven die u kreeg op 31 december 2016.

• U krijgt meer of minder ondersteuning: dan zijn de frequenties (1 dag, 3 dagen, enkele uren ...) gewijzigd in uw overeenkomst met uw zorgaanbieder. 
• U krijgt andere ondersteuning: dan zijn de ondersteuningsfuncties (zoals dagondersteuning, individuele uren …) gewijzigd in uw overeenkomst met uw zorgaanbieder. 
• U vroeg een deel op van uw persoonsvolgend budget op om zelf vrij te besteden.
• U betaalt nu met een voucher in plaats van cash. Of u betaalt nu cash in plaats van met een voucher.
• U hebt een andere (vergunde) zorgaanbieder.

Is een van die zaken veranderd? Dan is uw zorgaanbieder niet verplicht u de ondersteuning te blijven geven die u kreeg op 31 december 2016.

Let op: Werd uw overeenkomst met uw zorgaanbieder gewijzigd op vraag van het VAPH? Dan verandert er niets aan uw ondersteuning. Die verandering gebeurde in het kader van de overstap naar persoonsvolgende financiering. U kunt dan rekenen op de zorggarantie. 

Neen. 

Uw zorgaanbieder bood u tot nu toe meer ondersteuning dan wat met uw huidige budget kon.

Door de stijging van uw budget betaalt u voortaan een prijs die gelijkwaardig is met de prijs die iemand anders elders betaalt voor gelijkwaardige ondersteuning. 

Ja. Een persoonsvolgend budget is een budget dat bij u hoort. U beslist hoe en waar u uw persoonsvolgend budget inzet. Wilt u de ondersteuning die u krijgt veranderen? Wilt u (voor een deel van de ondersteuning) een beroep doen op een andere zorgaanbieder? Wilt u bijvoorbeeld een deel van uw budget thuis inzetten? Dat kan. 

Bespreek uw wensen eerst met uw vergunde zorgaanbieder. Wilt u uw contract met uw zorgaanbieder stopzetten of wijzigen? Respecteer dan de opzegtermijn. Zorg er ook voor dat uw nieuwe ondersteuning goed geregeld is voor u uw ondersteuning bij uw oude zorgaanbieder stopt. Een bijstandsorganisatie kan u daarbij ondersteunen, als u dat wenst. 

Ja, dat kan. 

Let op: Zodra u over uw definitief budget beschikt, betaalt u aan uw zorgaanbieder voor de ondersteuning die hij u biedt een prijs die gelijkwaardig is met wat andere zorgaanbieders krijgen. Uw zorgaanbieder bood u dus vroeger dezelfde ondersteuning als een andere zorgaanbieder, maar kreeg er meer of minder middelen voor. 

Daalt uw budget? Dan moet uw vergunde zorgaanbieder u dezelfde ondersteuning blijven geven, ook al krijgt die daarvoor nu minder middelen van u. Voorwaarde is dat u uw ondersteuning niet veranderd hebt sinds 31 december 2016 of geen nieuwe terbeschikkingstelling hebt ontvangen..

Daar kunnen verschillende redenen voor zijn:

• U hebt voor het eerst een budget gekregen na 31 december 2016. Dan beschikt u al over een budget dat volledig op uw maat is en zal er voor u niets veranderen.
• U krijgt sinds 1 januari 2017 een aangepast budget nadat u een herziening aanvroeg.

In beide gevallen is uw budget al definitief en correct en verandert er dus niets.

Hebt u geen brief ontvangen en kreeg u ondersteuning van een VAPH-voorziening tot 31 december 2016 en beschikt u sinds 1 januari 2017 over een persoonsvolgend budget? Neem dan zo snel mogelijk contact op met het VAPH.

Neen.

Hebt u uw ondersteuning niet veranderd sinds 1 januari 2017 of geen nieuwe terbeschikkingstelling ontvangen? Dan krijgt u dezelfde ondersteuning van uw zorgaanbieder. Een hoger budget aanvragen hoeft niet.

Kunt u aantonen dat uw ondersteuningsnood sinds 1 januari 2017 beduidend groter en intensiever is geworden, dan kunt u overwegen de herzieningsprocedure te doorlopen. Blijkt na die procedure dat u meer budget nodig hebt, dan wordt uw vraag geprioriteerd.

We spreiden de aanpassing meestal over acht jaar. Bij sommigen duurt het niet zo lang: sommige budgetten zullen volledig aangepast zijn na vier of vijf jaar. Bij budgetten die dalen verloopt de aanpassing van 2020 tot 2023. Meer info vindt u in:

• de brief van het VAPH
• het e-loket mijnvaph.be

Op de eerste dag van het jaar gebeurt er telkens een aanpassing. De eerste aanpassing gebeurt op 1 januari 2020, de laatste ten laatste op 1 januari 2027. 

Jawel, u mag natuurlijk uw budget anders inzetten. Hou er echter rekening mee dat u dan niet langer op zorggarantie van uw zorgaanbieder kunt rekenen. Uw zorgaanbieder moet u dan niet meer dezelfde zorg geven. Denk goed na over uw wensen en de mogelijke gevolgen van een verandering, zeker als uw budget nog niet definitief is en daalt. Als u dat wenst, kan een bijstandsorganisatie u daarbij helpen.

Let wel op: Uw vergunde zorgaanbieder hoeft u niet dezelfde zorg te geven als u uw ondersteuning verandert. Bespreek uw plannen dus zeker met uw zorgaanbieder.

Als uw budget verandert, dan kreeg u kort na 15 oktober 2019 een brief van het VAPH. Kreeg u geen brief per post en wilt u zeker zijn, dan kunt u kijken in het e-loket mijnvaph.be. Daar vindt u alle brieven die door het VAPH aan u gericht werden. 

Personen van wie het persoonsvolgend budget oorspronkelijk op 5 of 8 jaar zou dalen, zullen voor de zomer van 2021 een aangepaste brief ontvangen. 

Personen van wie het persoonsvolgend budget op 1 januari 2020 werd omgezet  in rechtstreeks toegankelijke hulp (RTH) én van wie het budget meer dan 15 % daalde, zullen eveneens een aangepaste brief ontvangen. Zij krijgen hun brief in maart 2021. 

• Het budget verandert voor iedereen die al zorg en ondersteuning kreeg via een voorziening op 31 december 2016. 
• Hebt u uw budget voor het eerst gekregen na 31 december 2016? Dan verandert er niets voor u. 
• Had u al ondersteuning op 31 december 2016 en hebt u intussen een nieuw budget gekregen na een herziening? Ook dan verandert er niets voor u.

Het VAPH berekent uw nieuwe budget op basis van de informatie die uw zorgaanbieder aan het VAPH bezorgde. Die informatie gaat over welke ondersteuning u van uw zorgaanbieder kreeg en hoe vaak u die ondersteuning kreeg op 31 december 2016.