Menu

Ondersteuning voor jongvolwassenen

Welke mogelijkheden zijn er binnen de niet-rechtstreeks toegankelijke VAPH-jeugdhulpverlening?

Ondersteuning na 21 jaar in een multifunctioneel centrum

In vele gevallen wordt er in een multifunctioneel centrum (MFC) aan personen met een handicap ondersteuning geboden tot en met de leeftijd van 21 jaar. 

Jongvolwassenen die tot hun 22ste verjaardag in het multifunctioneel centrum verbleven, kunnen daarna verder ondersteund worden via dagopvang, verblijf en/of begeleiding in een multifunctioneel centrum. Het is belangrijk dat de vervolgondersteuning (begeleiding/dagopvang/verblijf) aansluit op de ondersteuning die u al kreeg voor de leeftijd van 22 jaar.

Gaat het enkel over de verlenging van begeleiding, dan hoeft u daarvoor geen nieuwe jeugdhulpverleningsbeslissing te hebben van de intersectorale toegangspoort.

Voor een verlenging van verblijf en/of dagopvang is wel een jeugdhulpverleningsbeslissing nodig. Daar zijn een aantal voorwaarden aan verbonden:

  • Dagopvang: Om gebruik te maken van dagopvang, moet u beschikken over:
    • ofwel een PEC-ticket dat toegang geeft tot een tehuis werkenden (minstens z71);
    • ofwel een beslissing waarin een persoonsvolgende budget werd toegewezen van minstens budgetcategorie V of minstens budgetcategorie 8. Dat wil zeggen dat u de volledige aanvraagprocedure voor een persoonsvolgend budget doorlopen hebt en uw vraag in een prioriteitengroep staat;
    • ofwel een nood aan vervolgondersteuning in de vorm van dagopvang vanwege verlenging van de schoolloopbaan.
  • Verblijf: Om gebruik te maken van verblijf, moet u beschikken over:
    • ofwel een PEC-ticket van minstens z80 (= tehuis niet-werkenden bezigheid);
    • ofwel een beslissing waarin een persoonsvolgende budget werd toegewezen van minstens budgetcategorie V of minstens budgetcategorie 8. Dit wil zeggen dat u de volledige aanvraagprocedure voor een persoonsvolgend budget doorlopen hebt en uw vraag in een prioriteitengroep staat;
    • ofwel een nood aan vervolgondersteuning in de vorm van verblijf vanwege verlenging van de schoolloopbaan.

Continuïteit en bemiddeling

Voor een verlenging van uw ondersteuning na 21 jaar kunt u terecht bij de intersectorale toegangspoort (ITP) van uw regio. De intersectorale toegangspoorten zijn een onderdeel van de afdelingen Continuïteit en toegang van het agentschap Opgroeien, een ander agentschap van de Vlaamse overheid. Die afdelingen beschikken ook over een aantal instrumenten om antwoorden te vinden op ondersteuningsvragen binnen (complexe) dossiers. Ook jongvolwassenen (18 tot en met 25 jaar) die gebruikmaken van (voortgezette) jeugdhulpverlening, kunnen daar terecht.

Als het multifunctioneel centrum waarin u verblijft, de ondersteuning wil stopzetten, zonder dat dat uw wens is, en u bovendien nog beschikt over een geldig indicatiestellingsverslag en een geldige jeugdhulpverleningsbeslissing voor die ondersteuning vanuit het multifunctioneel centrum, dan spreekt men over eenzijdige stopzetting. Het decreet integrale jeugdhulp schrijft voor dat vóóraleer er sprake kan zijn van eenzijdige stopzetting, er eerst moet overgegaan zijn tot een cliëntoverleg of een cliëntbemiddeling(opent nieuw venster). Die bemiddeling kan zowel door u of uw context, als door de voorziening aangevraagd worden.

Als bemiddeling geen oplossing biedt, kan de intersectorale toegangspoort gecontacteerd worden. Zij kunnen beslissen om het dossier te escaleren naar een fase 2 of fase 3.

  • Binnen fase 2 kunnen er jeugdhulpregiebesprekingen georganiseerd worden, waarbij relevante diensten, voorzieningen en organisaties uitgenodigd worden. Deelname is verplicht voor de voorzieningen die deel uitmaken van integrale jeugdhulp. Ze kunnen in die besprekingen op zoek gaan naar bijvoorbeeld time-outmogelijkheden of andere ondersteuning vanuit andere voorzieningen.
  • Als er bij de besprekingen van fase 2 geen oplossingen gevonden worden, kan er verder geëscaleerd worden naar fase 3.
  • Binnen fase 3 bestaan er vanuit de toegangspoort, naast de besprekingen, bijkomende mogelijkheden zoals het toekennen van bijkomende financiële middelen in het kader van IPH-middelen, het inzetten van een persoonsvolgende convenant of het hanteren van een toewijzingsmandaat.

Als er toch een stopzetting gebeurt, ondanks de acties vanuit de toegangspoort, en als er geen andere oplossing binnen de niet-rechtstreeks toegankelijke jeugdhulp gevonden kan worden, dan kan er in afwachting van een persoonsvolgend budget ondersteuning worden georganiseerd via rechtstreeks toegankelijke jeugdhulp(opent nieuw venster) of het rechtstreeks toegankelijke aanbod van het VAPH.

Welke mogelijkheden zijn er binnen het rechtstreeks toegankelijke aanbod van het VAPH?

Rechtstreeks toegankelijke hulp (RTH)

Is er geen ondersteuning door een multifunctioneel centrum meer mogelijk of wenselijk, dan kan u ook steeds gebruik maken van rechtstreeks toegankelijke hulp (RTH). Dat aanbod is toegankelijk voor alle personen met een (vermoeden) van handicap die (nog) geen gebruik maken van niet-rechtstreeks toegankelijke zorg en ondersteuning van het VAPH. Daarvoor is geen jeugdhulpverleningsbeslissing van de intersectorale toegangspoort of een persoonsvolgend budget van het VAPH nodig.

Dienst ondersteuningsplan (DOP)

Elke persoon met een (vermoeden van) handicap kan (kosteloos) een beroep doen op een dienst ondersteuningsplan (DOP) om inzicht te krijgen in de meest aangewezen soort(en) ondersteuning, al dan niet gefinancierd door het VAPH. De dienst ondersteuningsplan brengt - samen met de persoon met een handicap en zijn netwerk - de vragen, wensen, ondersteuningsnoden en mogelijkheden in kaart.

Welke mogelijkheden zijn er op het vlak van niet-rechtstreeks toegankelijke VAPH-ondersteuning voor meerderjarigen?

Persoonsvolgende budgetten

Het aanvragen van een persoonsvolgend budget

Het persoonsvolgend budget (PVB) is bedoeld voor meerderjarige personen die door hun handicap intensieve of frequente handicapspecifieke ondersteuning nodig hebben. Het is een budget op maat waarmee iemand zorg en ondersteuning kan inkopen binnen het eigen netwerk, bij vrijwilligers, individuele begeleiders, professionele zorgverleners en bij door het VAPH vergunde zorgaanbieders. Hoeveel iemand krijgt, hangt af van diens noden en vragen. Het is dan ook nodig om die noden en vragen eerst goed in kaart te brengen.

Tijdens de overgang naar de meerderjarigheid verandert er veel. Daarom is het belangrijk om rustig te bekijken hoe u met die veranderingen zult omgaan, wat uw wensen en toekomstvisie zijn en hoe u uw dagelijks leven verder wilt organiseren. Waar wilt u wonen, welk werk wilt of kunt u uitvoeren, hoe wilt u uw vrije tijd invullen, hebt u nog verdere ondersteuning nodig, eventueel om alleen te wonen, en hoe ziet die er dan uit?

Dat proces heet vraagverheldering. Hoe dat proces verloopt en hoe lang dat duurt, verschilt van persoon tot persoon. Voor sommigen zijn de verdere toekomstplannen bijvoorbeeld direct duidelijk, anderen doen er langer over.

Als zou blijken dat er moeilijkheden zijn om de vragen en noden zelf in kaart te brengen, dan staan er steeds mensen klaar om daarbij te helpen: familie en vrienden, begeleiders of andere diensten zoals de diensten ondersteuningsplan (DOP), gespecialiseerd in (complexe) vraagverhelderingstrajecten, of de diensten maatschappelijk werk van het ziekenfonds, verschillende gebruikersorganisaties of ook een aantal eerstelijnsdiensten.

Als uit het vraagverhelderingsproces blijkt dat er nood is aan intensieve en/of frequente handicapspecifieke ondersteuning, dan kan er een persoonsvolgend budget aangevraagd worden. Daarvoor moet u een ondersteuningsplan persoonsvolgend budget bezorgen aan het VAPH. U kunt vanaf 17 jaar een persoonsvolgend budget aanvragen bij het VAPH. Ook als u momenteel ondersteund wordt door een multifunctioneel centrum of een centrum voor ernstige gedrags- en emotionele stoornissen of via een persoonlijke-assistentiebudget, moet u de aanvraagprocedure voor een persoonsvolgend budget doorlopen als u als meerderjarige verdere intensieve en/of frequente ondersteuning nodig hebt (zie ook verder ‘Het persoonsvolgend budget na jeugdhulp’.

De tweede stap in de aanvraag van een persoonsvolgend budget is de objectivering. Een erkend multidisciplinair team objectiveert de handicap en de ondersteuningsnood, maakt een multidisciplinair verslag op, stelt een budgetcategorie voor en schat de prioriteit van de aanvraag in. Het VAPH zal vervolgens de aanvraag bekijken en een beslissing nemen over de handicap, de ondersteuningsnood, de budgethoogte en de prioriteit. Het VAPH stelt ten slotte het budget ter beschikking, in functie van de beschikbare middelen en op basis van voorgaande elementen.

Meer informatie over de aanvraagprocedure van het persoonsvolgend budget vindt u op de pagina Komt u in aanmerking voor een persoonsvolgend budget?

Versnelde procedures

Soms bevindt iemand zich in een situatie waarbij onmiddellijk ondersteuning nodig is. Dan zijn er verschillende mogelijkheden om snel over een persoonsvolgend budget te beschikken. Meer informatie over die mogelijkheden vindt u op de pagina Minder, meer of snel ondersteuning nodig?.

Het persoonsvolgend budget na jeugdhulp

Als u minderjarigenondersteuning van het VAPH of van een centrum voor ernstige gedrags- en emotionele stoornissen (GES+-voorziening) krijgt, dan zult u soms ook als volwassene nog altijd nood hebben aan intensieve en/of frequente ondersteuning. Het persoonsvolgend budget na jeugdhulp is een budget dat, onder voorwaarden, dan sneller ter beschikking gesteld kan worden. U moet daarvoor steeds de gewone aanvraagprocedure voor een persoonsvolgend budget doorlopen.  

Meer informatie over het persoonsvolgend budget na jeugdhulp en de specifieke voorwaarden vindt u op de pagina Overgang van minderjarigenondersteuning naar een persoonsvolgend budget als meerderjarige.

Hulpmiddelen en aanpassingen

Het VAPH voorziet voor heel wat hulpmiddelen en aanpassingen een tegemoetkoming. Als u bijvoorbeeld wilt verder studeren of alleen gaan wonen, dan zult u soms nood hebben aan (bijkomende) hulpmiddelen of aanpassingen om bepaalde activiteiten zelfstandig uit te kunnen voeren.

Meer informatie over hulpmiddelen en aanpassingen en hoe u hiervoor een tegemoetkoming bij het VAPH kan aanvragen vindt u op de pagina Hulpmiddelen.

Wat als het niet lukt om de gepaste ondersteuning te vinden eenmaal iemand een persoonsvolgend budget heeft?

Voor mensen die een persoonsvolgend budget ter beschikking gesteld krijgen, garandeert het VAPH maximaal dat ze de regie van hun ondersteuning in eigen handen hebben. Wie op zoek is naar een zinvolle dagbesteding, woonondersteuning, individuele begeleiding … kan: