De Oekraïense vluchtelingencrisis noopt de hele samenleving tot actie, om ervoor te zorgen dat de vele vluchtelingen die hier al zijn en nog zullen aankomen, de komende dagen en weken zo goed als mogelijk opgevangen worden. Het specifieke statuut dat die mensen krijgen, zorgt ervoor dat zij niet in het regulier asiel- en opvangcircuit terechtkomen maar zeer snel een opvangplaats krijgen in onze steden en gemeenten, particulier of collectief.
Ook voor de welzijnssector stelt die instroom grote uitdagingen. Het is op dit ogenblik zeer moeilijk in te schatten hoe groot de nood zal zijn aan specifieke opvang voor personen met een handicap. Voorlopig worden er geen specifieke maatregelen genomen. Op deze pagina geven we al aan op welke hulp en ondersteuning die mensen een beroep kunnen doen.
Door het specifieke statuut van ontheemden, op basis van de beslissing van de Europese Raad Justitie en Binnenlandse Zaken (JBZ) van 4 maart 2022 om de Richtlijn Tijdelijke Bescherming te activeren, komen de mensen op de vlucht uit Oekraïne voor elke vorm van ondersteuning in aanmerking, ook voor ondersteuning waarvoor ze normaal gezien moeten voldoen aan de voorwaarde van voorafgaand verblijf (minstens vijf jaar in België verblijven). Ze moeten wel, zoals iedereen, erkend worden als persoon met een handicap, voldoen aan de leeftijdsvoorwaarden en de algemeen geldende procedures doorlopen.
Infonota's van het VAPH voor VAPH-organisaties
Welke ondersteuning is er?
De lokale besturen kunnen kennismaken met de verschillende VAPH-ondersteuningsvormen via interactieve wegwijsbrochures.
Diensten ondersteuningsplan
Een dienst ondersteuningsplan (DOP) helpt om de ondersteuningsnood in kaart te brengen en helpt zoeken naar de meest geschikte ondersteuning. Als resultaat krijgt de persoon met een handicap een ondersteuningsplan dat al zijn mogelijkheden en die van zijn netwerk op een rijtje zet.
Informatie over DOP's Adressen van DOP's
Gebruikersverenigingen met informatieloket
Een gebruikersvereniging is een organisatie die personen met een (vermoeden van) handicap vertegenwoordigt. Een gebruikersvereniging met informatieloket voor personen met een handicap kan personen met een (vermoeden van) handicap en hun omgeving wegwijs maken in de verschillende mogelijkheden voor ondersteuning door het VAPH, de administratieve stappen die eventueel moeten gezet worden en het aanbod van andere (reguliere) diensten.
Informatie over gebruikersverenigingen met informatieloket Adressen van gebruikersverenigingen met informatieloket
Diensten maatschappelijk werk van het ziekenfonds
De dienst maatschappelijk werk van het ziekenfonds (DMW) helpt personen met een handicap om hun ondersteuningsnood in kaart te brengen.
Informatie over DMW's(opent nieuw venster) Adressen van DMW's(opent nieuw venster)
Multidisciplinaire teams
Een multidisciplinair team (MDT) is een dienst die personen met een (vermoeden van) handicap bijstaat bij de aanvraag voor ondersteuning bij het VAPH. Dat kan een aanvraag zijn voor een persoonsvolgend budget of een aanvraag voor een tegemoetkoming voor hulpmiddelen en aanpassingen.
Rechtstreeks toegankelijke hulp voor minder- en meerderjarigen
Rechtstreeks toegankelijke hulp (RTH) is beperkte, handicapspecifieke ondersteuning in de vorm van begeleiding, dagopvang of verblijf voor wie af en toe hulp nodig heeft. Voor rechtstreeks toegankelijke hulp is geen aanvraag bij het VAPH of de intersectorale toegangspoort nodig.
Informatie over RTH Adressen van RTH-aanbieders RTH-aanbieders in de buurt(opent nieuw venster)
Hulpmiddelen voor minderjarigen en meerderjarigen
Het VAPH geeft tegemoetkomingen voor hulpmiddelen en aanpassingen. Een tegemoetkoming voor hulpmiddelen en aanpassingen moet aangevraagd worden bij het VAPH (volwassenen) of bij de intersectorale toegangspoort (minderjarigen).
Informatie over hulpmiddelen en aanpassingen
Tolken voor doven en slechthorenden voor minder- en meerderjarigen
Een tolk voor doven en slechthorenden vertaalt de gesproken taal in een taal die de dove, doofblinde of slechthorende begrijpt en omgekeerd. Het VAPH kan een recht op tolkuren geven om een tolk voor doven en slechthorenden in te schakelen in de leefsituatie. Het recht op tolkuren moet aangevraagd worden bij de intersectorale toegangspoort (minderjarigen) of bij het VAPH (volwassenen).
Vervoers- en verblijfskosten in het gewoon onderwijs voor minder- en meerderjarigen
Als een leerling of student een voltijds lesprogramma volgt in het gewoon onderwijs (lager, middelbaar en hoger onderwijs), dan kan het VAPH onder bepaalde voorwaarden een tegemoetkoming geven voor de vervoers- en de verblijfskosten. Die tegemoetkoming moet aangevraagd worden bij de intersectorale toegangspoort of bij het VAPH.
Informatie over vervoers- en verblijfskosten in het gewoon onderwijs
Multifunctionele centra voor minderjarigen
Een multifunctioneel centrum (MFC) biedt intensieve handicapspecifieke ondersteuning in de vorm van begeleiding, dagopvang of verblijf aan personen met een handicap tot en met 21 jaar. Voor ondersteuning binnen een MFC is een aanvraag bij de intersectorale toegangspoort vereist.
Informatie over MFC's Adressen van MFC's
Persoonlijke-assistentiebudget voor minderjarigen
Een persoonlijke-assistentiebudget (PAB) is een budget dat het VAPH geeft om de assistentie voor kinderen thuis of op school te organiseren en te financieren. Enkel minderjarigen kunnen een persoonlijke-assistentiebudget aanvragen. De aanvraagprocedure verloopt via de intersectorale toegangspoort.
Persoonsvolgend budget voor meerderjarigen
Het persoonsvolgend budget (PVB) is een budget op maat waarmee een meerderjarige persoon met een handicap zorg en ondersteuning kan kopen. Die zorg en ondersteuning kan gekocht worden binnen het eigen netwerk, bij vrijwilligersorganisaties, bij individuele begeleiders, bij professionele zorgverleners en bij door het VAPH vergunde zorgaanbieders. Een persoonsvolgend budget moet aangevraagd worden bij het VAPH.