28 januari 2025

Assistentiehonden in opleiding: als een pup net niet de eindmeet haalt

De opleiding van een pup tot een assistentiehond is een intensief en onzeker traject. Hoe goed de begeleiding ook is, er kan altijd een kink in de kabel komen. In het vorige artikel over assistentiehonden maakten we kennis met de pup Tygo, die bij het gastgezin Jos en Annemie Vermaesen opgroeide. Tygo werd opgeleid tot blindengeleidehond. Alles leek goed te gaan. Tot een medisch onderzoek anders uitwees.

Het opleidingstraject van een assistentiehond bestaat uit vier fasen. In een eerste fase wordt getest of een puppy de nodige capaciteiten heeft. Is hij nieuwsgierig en sociaal? Raakt hij niet te snel gefrustreerd? Die testen vinden plaats op een leeftijd van zes tot acht weken.

Op acht weken begint de fase in het gastgezin. Die loopt tot de hond ongeveer achttien maanden is. Dan krijgt de hond in de assistentiehondenschool de ‘eindafwerking’ met het aanleren van specifieke commando’s. Is de hond er helemaal klaar voor, dan wordt een match gezocht met een persoon met een handicap voor verdere training op maat.

Minder prettig nieuws

“Ik heb minder prettig nieuws”, vertelt Jos Vermaesen van het gastgezin als we nogmaals contact opnemen. “Tygo heeft een vlekje op zijn netvlies. Dat betekent dat hij niet honderd procent ziet. Daarom kan hij toch geen blindengeleidehond worden. Het is een kleine vlek en Tygo zal er zelf weinig last van hebben. Maar het is wel een domper.”

Elke assistentiehond in spe wordt medisch goed opgevolgd. Niets wordt aan het toeval overgelaten. De lat ligt hoog.

“Het voelt als een anticlimax”, zegt Jos. “Je begint aan een opdracht en je wil die tot een goed einde brengen. Tygo was een jaar bij ons. Het was een bijzonder jaar. Aan een assistentiehond in opleiding ben je nog meer gebonden dan aan een gewone hond. Je bent er voortdurend mee bezig. Maar het is het waard. Het is een fantastisch project.”

“Ik zal Tygo enorm missen. En hij ons. Als ik ook maar even naar boven ga, staat hij onder aan de trap te blaffen tot ik terug ben”, vertelt Jos. “We zijn een jaar lang onafscheidelijk geweest. Maar het afscheid hoort erbij. Dat weet je vooraf. Hoe zwaar het ook zal vallen.”

Jos Vermaesen met labrador Tygo op het perron van een treinstation
Jos Vermaesen met labrador Tygo - © Filip Erkens

Het voelt als een anticlimax. Je begint aan een opdracht en je wil die tot een goed einde brengen.

Jos Vermaesen

Een echte deugniet

Het gebeurt wel vaker dat assistentiehonden uiteindelijk niet ingezet kunnen worden waarvoor ze getraind werden. Soms wordt de hond dan opgeleid voor een andere functie. Of hij wordt ingezet als gezelschapshond in een woonzorgcentrum. Of een familie adopteert hem als huishond, zoals bij Tygo het geval is.

“Tygo is een schat van een hond”, zegt Miek Uyttendaele van het Belgisch Centrum voor Geleidehonden. “Maar hij mist dat tikkeltje extra om een goede blindengeleidehond te worden. Er is het oogprobleem, wat op termijn een risico zou kunnen betekenen voor de gebruiker. Dat zou veel leed veroorzaken. Dat willen we vermijden.”

“Bovendien blijkt Tygo erg prikkelgevoelig te zijn. Positief uitgedrukt: hij is een deugniet. Hij heeft moeite om zijn impulsen te controleren. En dat is een noodzakelijke vereiste voor een assistentiehond. Het gaat om de veiligheid van de gebruiker. Veiligheid en zekerheid is wat wij aanbieden. Dat is cruciaal.”

Tygo woont nu bij een gezin met kinderen in het Antwerpse. Hij kan er naar hartenlust de deugniet uithangen.

Een assistentiehond moet veiligheid en zekerheid bieden. Dat is cruciaal.

Miek Uyttendaele van het Belgisch Centrum voor Geleidehonden

Eerder verschenen in onze nieuwsbrief deze artikels over assistentiehonden:

We blijven natuurlijk met vragen zitten. Hoe gaat het eigenlijk verder als een assistentiehond wél geschikt is? Hoe verloopt de laatste fase in een opleiding? Hoe wordt een match gemaakt tussen een assistentiehond en een persoon met een handicap? Hoe verloopt de eerste kennismaking? In een volgend artikel maken we daarom kennis met Janne en haar assistentiehond Dora. We lopen ook even langs bij Kim, een van de trainers van Dora.