Hebt u een hulpmiddel of aanpassing nodig die niet op de refertelijst staat? Dan kunt u een tegemoetkoming aanvragen bij de bijzondere bijstandscommissie (BBC). Deze commissie komt maandelijks samen en kan niet alleen een tegemoetkoming geven voor hulpmiddelen die niet op de refertelijst staan, maar ook aan mensen met een ‘zeer uitzonderlijke zorgbehoefte’.
De refertelijst somt veelgevraagde hulpmiddelen en aanpassingen op waarvoor u een standaardtegemoetkoming kunt krijgen. Die hulpmiddelen en aanpassingen worden omschreven in hulpmiddelenfiches, waarin de aard en gebruik van het hulpmiddel, de specifieke doelgroepen en het maximumbedrag van de tegemoetkoming verduidelijkt worden.
“Hoewel de refertelijst uitgebreid is, kan het gebeuren dat iemand een hulpmiddel niet in de lijst terugvindt. Dan kan die persoon zich tot de bijzondere bijstandscommissie wenden”, zegt Damien Kinds. Hij is medewerker van de afdeling Toeleiding en Hulpmiddelen in het VAPH en maakt deel uit van de BBC.
Bij de BBC worden vaak innovatieve hulpmiddelen aangevraagd die nog niet op de refertelijst staan.
“Om in aanmerking te komen voor de BBC, moet het hulpmiddel of de aanpassing minimaal 300 euro kosten en mag het niet uitgesloten zijn door de regelgeving, zoals medische apparatuur of een hometrainer.”
“Bij de BBC worden vaak innovatieve hulpmiddelen aangevraagd die nog niet op de refertelijst staan”, zegt Damien Kinds. “Als dat hulpmiddel beantwoordt aan een reële nood, doelmatig is en frequent zal worden gebruikt, dan is de kans groot dat de BBC groen licht geeft.”
Een zeer uitzonderlijke zorgbehoefte
Soms volstaat de voorziene tegemoetkoming niet als iemands situatie uitzonderlijk specifiek is. Ook dan kan de bijzondere bijstandscommissie een oplossing bieden.
“Een voorbeeld is een hulpmiddel dat een specifieke aanpassing nodig heeft, waardoor de kostprijs minimum 300 euro hoger uitvalt dan het refertebedrag. Ook een autoaanpassing valt soms duurder uit door de specificiteit van de handicap. Maar ook de financiële situatie van de persoon met een handicap kan een motivatie zijn om bij de BBC een hogere tegemoetkoming te bepleiten”, zegt Damien Kinds.
Erg belangrijk bij een aanvraag voor de BBC is de motivatie. Die motivatie wordt opgesteld door een multidisciplinair team (MDT). Zo’n team bestaat uit een hulpmiddelendeskundige, een arts, een psycholoog en een maatschappelijk werker of sociaal verpleegkundige. Wie een hulpmiddel of een aanpassing aanvraagt, moet het advies van een MDT inwinnen (behalve bij een hernieuwing of eenvoudig hulpmiddel). Dat geldt dus ook voor aanvragen voor de BBC.
Als ik een tip mag geven: motiveer uw aanvraag goed.
Aarzel niet een beroep te doen op BBC
Herman Janssens maakt al tien jaar deel uit van de BBC en is er vandaag voorzitter van. In het dagelijkse leven is hij stafmedewerker bij gebruikersvereniging Kando. “In de BBC zitten technisch experten en afgevaardigden van gebruikersorganisaties, hulpverstrekkers, ziekenfondsen en het VAPH. We komen maandelijks samen. Per vergadering behandelen we een honderdtal dossiers. Die dossiers zijn voorbereid door een MDT en krijgen een advies mee van een provinciaal VAPH-kantoor. De BBC kan dat advies bekrachtigen of wijzigen.
“Voor elke vergadering maakt ieder commissielid zijn huiswerk. Kan iedereen zich vinden in het advies, dan wordt het bekrachtigd. Hebben een of meer commissieleden vragen of bedenkingen, dan bespreken we het dossier ten gronde. We kunnen waar nodig ook een beroep doen op de consulenten van het Kenniscentrum Hulpmiddelen van het VAPH. De meeste dossiers worden positief beslist.”
“Soms willen we dat de aanvrager het hulpmiddel eerst test. Zo vermijden we dat er een dure investering wordt gedaan in een hulpmiddel dat bij nader inzien toch geen voldoende oplossing biedt.”
Herman Janssens is zich goed bewust van de verantwoordelijkheid van de BBC. Hun beslissing heeft een grote impact op het leven van gebruikers. “We gaan bijzonder zorgvuldig te werk”, zegt hij. “Ook als een dossier niet erg goed is opgesteld, kijken we altijd naar de nood van de persoon achter het dossier. Als ik een tip mag geven: motiveer uw aanvraag goed. Dat geldt zowel voor hulpmiddelen die niet op de refertelijst staan als voor aanvragen voor een zeer uitzonderlijke zorgbehoefte.”
“Aarzel ook niet om een beroep te doen op de BBC”, voegt Herman Janssens er nog aan toe. “U helpt er niet alleen uzelf maar ook anderen mee. Wordt een hulpmiddel meerdere keren aangevraagd, dan geven we in het jaarverslag van de BBC het advies om dat middel op te nemen in de refertelijst. Op die manier vinden innovatieve hulpmiddelen vrij vlot hun weg naar de refertelijst.”
Zelfredzaamheid en gemoedsrust
Maxime Decrock is 17 jaar en heeft spinale musculaire atrofie (SMA) type 2. Hij maakt gebruik van verschillende hulpmiddelen. Maar hét kantelpunt in zijn leven was de robotarm die hij vorig jaar kreeg na een aanvraag bij de BBC.
“Dankzij de robotarm is mijn zelfredzaamheid ongelooflijk toegenomen”, zegt Maxime. “Ik kan nu dingen die ik vooraf niet kon: zelfstandig eten, iets oprapen, een glas water inschenken, een deur openen, een lift bedienen … Allemaal kleine dingen, die een wereld van verschil maken.”
Ook mama Caroline Ameloot is in de wolken. “Voor Maxime telt vooral de autonomie die hij erbij wint, voor mij overheerst de gemoedsrust. Ik maak me nu veel minder zorgen, omdat ik weet dat Maxime nu zijn plan kan trekken en niet voor het minste geringste een beroep moet doen op andere mensen.”
Dankzij de robotarm is mijn zelfredzaamheid ongelooflijk toegenomen.
Toch was de aanvraag bij de BBC geen evident parcours. Een robotarm is duur en hoogtechnologisch en de BBC wou er zeker van zijn dat Maxime goed met de arm zou kunnen werken. Jammer genoeg was er jarenlang geen testrobotarm voorhanden. Pas toen het MDT van het UZ Leuven een testrobotarm ter beschikking had, kon de test plaatsvinden.
“Ik kon er meteen vlot mee overweg”, zegt Maxime Decrock. “Ik kon zelfs een chipje uit een zakje nemen en het zonder te breken in mijn mond steken! De ergotherapeuten van het MDT van het ziekenhuis, de mutualiteit en de betrokken experten waren direct overtuigd. Zij hielpen, in overleg met het VAPH, bij het samenstellen van een goed gemotiveerd dossier. Dankzij dat sterke dossier was de BBC meteen overtuigd.”
Mee dankzij de robotarm ziet de toekomst voor Maxime Decrock er rooskleurig uit. Hij twijfelt nog tussen hogere studies orthopedagogie of topsportmanagement. Komende zomer gaat hij zelfstandig wonen in een assistentiewoning. “Zonder de robotarm was dat onmogelijk”, zegt Maxime.
Neem altijd eerst contact op met een MDT
Ook Jan Geerits (60) deed een beroep op de BBC. Jan Geerits werd als ‘softenon-kind’ geboren zonder armen. Hij werkt al bijna 40 jaar als boekhouder in een drukkerij. Hij woont nog thuis bij zijn moeder, waardoor hij voorlopig niet veel hulpmiddelen nodig heeft.
Toch is er één aanpassing die voor Jan Geerits het verschil maakt: zijn auto met voetbediend stuur. “Die heb ik nodig voor mijn vrije tijd en om naar mijn werk te gaan”, zegt Jan. Toen hij twee jaar geleden een nieuwe wagen wou, liep het bijna mis.
“Mijn vorige wagen kocht ik 15 jaar geleden. Ik ging ervan uit dat de procedure niet veranderd was. Dus kocht ik een wagen en vroeg aan mijn Nederlandse autoaanpasser om de nodige aanpassingen te doen. Die wou voor mij wel het voetstuur met een ronde schijf installeren zoals ik dat al vele jaren gebruik, maar de aangepaste bediening van de elektrische functies zou niet gehomologeerd worden in Vlaanderen, zei hij. Ik schoot in paniek.”
Ik ben opgelucht dat de BBC mijn dossier goedkeurde.
“Toen ik me tot mijn contactpersoon Inge Claessens van het MDT bij het ziekenfonds wendde, wees ze me erop dat de wetgeving inderdaad veranderd was.
”Hulpmiddelenadviseur Inge Claessens van de CM: “Jan rijdt al 40 jaar met een voetschijf als stuur. Hij was bang voor ongevallen als hij plots met voet- en spraakbesturing zou moeten rijden. Ik heb contact opgenomen met het Kenniscentrum Hulpmiddelen van het VAPH en gelukkig konden zij ons doorverwijzen naar CARA, de dienst voor rijgeschiktheidsonderzoek. Een expert van CARA hielp ons een dossier met een grondige motivering op te stellen voor de BBC. Het was een complex dossier, omdat de aanpassing zonder spraakbesturing gebruikt zou worden én een zeer uitzonderlijke zorgbehoefte was.”
“Uiteindelijk is alles goed gekomen, maar het was even schrikken”, zegt Jan Geerits. “Achteraf gezien had ik éérst een MDT moeten contacteren en dan pas een auto moeten kopen. Het had mij tijd en kopzorgen bespaard. Maar eind goed, al goed. Ik ben opgelucht dat de BBC mijn dossier goedkeurde.”