9 februari 2024

Concretisering arrest Raad van State over persoonsvolgende budgetten voor personen met een handicap

De Raad van State besliste begin januari dat de laatste correctiefase om alle gebruikers met een persoonsvolgend budget met een gelijke zorgnood een gelijk budget te geven, gedeeltelijk niet correct was. In navolging daarvan besliste de Vlaamse Regering om de nodige budgetten vrij te maken. De voorbije weken is er gewerkt aan de praktische regelingen om de betrokken personen de nodige budgetten te bezorgen. De betrokkenen zullen persoonlijk op de hoogte gebracht worden door het VAPH in de loop van februari en maart.

De nieuwe budgetbepaling voor persoonsvolgend budgetten zelf blijft overeind. De uitspraak van de Raad van State is enkel van toepassing op budgetten van de mensen met een aanvraag van voor 17 maart 2020, of die van de mensen die al voor de invoering van de persoonsvolgende financiering op de wachtlijst stonden. Wie later een aanvraag indiende, wordt sowieso gevat door de nieuwe methode voor budgetbepaling.

Vanaf eind februari zullen de persoonsvolgende budgetten van de mensen die hun budget door de actualisering zagen dalen, automatisch worden verhoogd tot hun oorspronkelijk toegewezen budget. Ook wie een geactualiseerd lager deelbudget (prioriteitengroep 2) kreeg, zal een aangepast deelbudget krijgen op basis van de helft van de meervraag van dat oorspronkelijk toegewezen budget. Het VAPH brengt alle betrokken budgethouders daarvan op de hoogte. De aangepaste budgetten zullen met terugwerkende kracht ter beschikking gesteld worden vanaf 1 januari 2024.

Retroactief

De Raad van State besliste dat de budgetten ook retroactief in orde gebracht moesten worden. Normaal gezien moeten de nodige facturen voorgelegd kunnen worden om de budgetten te verantwoorden. De minister van Welzijn, Volksgezondheid en Gezin heeft beslist om dat niet te vragen omdat niet alle betrokken personen de nodige verantwoording nog kunnen bezorgen voor het verleden. Ze zullen het bedrag krijgen dat ze te weinig ontvangen zouden hebben, zonder verantwoording te moeten afleggen.

Mensen die door de nieuwe berekening meer kregen, zullen hun budget niet zien dalen. Ook in de toekomst blijven ze dat hogere budget volgens de nieuwe budgetcategorieën behouden. 

Beheerskosten

De Raad van State vernietigde ook de regelgeving die aan de basis ligt van de daling van de beheerskosten. Dat is een percentage dat budgethouders - als ze hun budget inzetten als cash en dus zelf hun budget beheren - boven op hun budget krijgen voor het administratieve beheer. Dat percentage daalde in 2021 van 11,94 % naar 10,35 %. De betrokken personen zullen ook het verschil van het percentage ontvangen.

Via dit nieuwsbericht willen we alle professionelen vragen om de budgethouders die ze ondersteunen, en die gevat zijn door het arrest van de Raad van State, zo veel als mogelijk te begeleiden na ontvangst van een nieuwe beslissingsbrief. Er wordt onder meer gevraagd om een rekeningnummer door te geven. De manier waarop ze dat moeten doen, wordt uitgelegd in de brief. Het VAPH kan enkel een bedrag storten als de gegevens van dat rekeningnummer duidelijk en correct worden doorgegeven. 

In afwachting van de ontvangst van de beslissingsbrief door de budgethouder kunt u de webpagina raadplegen waar u een antwoord vindt op de meestgestelde vragen. Die pagina wordt door het VAPH actueel gehouden. 

Achtergrond

Vlaanderen koos om de financiering van de ondersteuning voor mensen met een handicap de afgelopen jaren drastisch te wijzigen. Met de komst van de persoonsvolgende financiering krijgt de persoon zelf het stuur in handen rond de organisatie van zijn ondersteuning. Die omwenteling ging gepaard met heel wat extra investeringen - op dit moment gaat er ongeveer 1,5 miljard euro naar persoonsvolgende budgetten van ruim 28.700 mensen met een handicap - en ook een aantal bijsturingen, wat eigen is aan deze grote omwenteling.

Zo werd in maart 2020 een nieuwe methode van budgetbepaling ingevoerd, zodat de persoonsvolgende budgetten die worden toegekend, beter zijn afgestemd op de ondersteuningsvragen en het zorgzwaarteprofiel van de aanvragers. Daarbij werd het aantal budgetcategorieën uitgebreid van 12 oude naar 24 nieuwe categorieën. Op die manier kan er preciezer worden berekend wat iemand nodig heeft, en kunnen overheidsmiddelen efficiënter worden ingezet. 

Maar door die nieuwe budgetbepaling dreigde er ongelijkheid te ontstaan tussen de persoonsvolgende budgetten volgens de oude en de nieuwe bepaling. Er werd geopteerd om iedereen via dezelfde methodiek en dus op een gelijke manier een budget toe te kennen. Het budget werd daarom aangepast voor de personen die nog een toewijzing hadden volgens de oude methode op het moment dat het budget effectief ter beschikking werd gesteld. De Raad van State gaf aan dat dat niet kan.