Met de update van de aanbevelingen goed bestuur voor welzijns- en zorgvoorzieningen wil de Vlaamse overheid organisaties uit de zorgsector verder ondersteunen. Het zijn geen verplichtingen, maar adviezen die als leidraad kunnen dienen. In 2016 werd de eerste versie van aanbevelingen gepubliceerd. Sindsdien is het nieuwe Wetboek van Vennootschappen en Verenigingen (2020) in werking getreden. Daarnaast kwamen ook de ‘Sustainable Development Goals’ van de Verenigde Naties in de kijker die ook het belang van Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen vooropstellen.
De grote lijnen blijven dezelfde, maar er zijn een aantal toevoegingen gedaan. Er werd meer nadruk gelegd op transparantie, verantwoording en checks en balances. Het doel van deze aanbevelingen van goed bestuur en de toegevoegde sleutelelementen is om bij te dragen aan het vertrouwen en de positieve beeldvorming van welzijns- en zorgorganisaties.
Wat transparant handelen en communiceren betreft, moeten de statuten en bevoegdheden van de verschillende bestuursorganen openbaar gemaakt worden. Ook moet er transparant beleid gevoerd worden over de financiële stromen en ook bij het kwaliteitsbeleid moeten medewerkers en zorggebruikers, en eventuele wettelijk vertegenwoordigers en persoonlijk netwerk, actief geïnformeerd en betrokken worden.
Ten tweede komt externe verantwoording meer naar voren, bijvoorbeeld wanneer zowel directie als bestuursorganen een intern reglement moeten hebben met duidelijk omschreven en afgebakende bevoegdheden. Een andere aanbeveling is dat het bestuursorgaan een opvolgingsplan opstelt voor de leden van de directie. Daarenboven komt ook diversiteit aan bod en moet er met de verschillende aspecten, onder meer op het vlak van gender, leeftijd en persoonlijkheid, rekening worden gehouden.
Als rode draad lopen in de aanbevelingen de checks en balances. De focus ligt op een duaal bestuursmodel met strikte scheiding tussen directie enerzijds en de toezichthoudende organen anderzijds. Het bestuursorgaan neemt een controlerende, adviserende en strategische rol op ten aanzien van de directie en het neemt geen taken op die te maken hebben met de dagelijkse leiding. Ook mogen de verschillende functies van voorzitterschap en de functies van directeur niet gecombineerd worden. Idealiter zetelen geen personeelsleden, ook geen directie, in het bestuursorgaan of de algemene vergadering.
Als laatste werden bij de aanbevelingen, indien van toepassing, ook de wettelijke verplichtingen toegevoegd met een verwijzing naar de geldende artikelen.
Lees de aanbevelingen goed bestuur in welzijns- en zorgorganisaties 2023