In 2022 ondersteunde de Vlaamse overheid meer dan 103.423 mensen met een handicap. De vraag naar ondersteuning neemt ook steeds meer toe. Minister van Welzijn,Volksgezondheid en Gezin Hilde Crevits is tevreden dat meer mensen ondersteuning krijgen van het VAPH. Daarmee worden de afspraken en ambities van het Zorginvesteringsplan nagekomen.
Op 2 mei gaven minister van Welzijn Hilde Crevits en James Van Casteren, administrateur-generaal van het VAPH, een toelichting in de commissie Welzijn over de uitvoering van het Zorginvesteringsplan.
En ook Statistiek Vlaanderen publiceerde op 2 mei enkele belangrijke cijfers over ondersteuning van personen met een handicap.
Eind 2022 waren er 45.350 actieve gebruikers van hulpmiddelen, zoals communicatiehulpmiddelen, een trap- of tillift, een aangepaste auto of woning …
Daarnaast maakten 28.818 mensen met een (vermoeden van) handicap gebruik van rechtstreeks toegankelijke hulp (RTH). Dat is laagdrempelige ondersteuning in de vorm van begeleiding, dagopvang of verblijf voor volwassenen of minderjarigen die af en toe hulp nodig hebben. In 2022 maakten ook 1079 jonge kinderen met een (vermoeden van) handicap die naar een gewone kinderopvang of kleuterschool gingen, gebruik van globale individuele ondersteuning (GIO). Dat is ook laagdrempelige, snel inzetbare hulp. Een begeleider biedt daarbij ondersteuning in de kinderopvang of kleuterklas in de vorm van stimulatie, coaching, training en assistentie.
Het aantal mensen dat gebruikmaakt van rechtstreeks toegankelijke hulp steeg tussen 2018 en 2022 met 10 %. Ook in de toekomst wordt nog een stijging verwacht, aangezien het aanbod recent nog werd uitgebreid.
Specifiek voor minderjarigen kent het VAPH persoonlijke-assistentiebudgetten toe, waarmee een assistent kan worden betaald. Eind 2022 ontvingen 1816 minderjarigen zo’n budget. Het aantal kinderen met zo’n budget neemt elk jaar toe. Ten opzichte van 2018 verdubbelde dat aantal.
Minderjarigen met een handicap worden in Vlaanderen ook ondersteund door multifunctionele centra (MFC’s). In 2022 boden multifunctionele centra – die erkend en gesubsidieerd worden door het VAPH – flexibele hulp op maat aan 9.753 minderjarigen met een handicap. In 2021 ging het om 9822 kinderen en jongeren.
Persoonsvolgende budgetten op vijf jaar tijd met 18 % gestegen
Het VAPH stelt ook persoonsvolgende budgetten ter beschikking voor meerderjarige personen met een handicap. Zo’n budget op maat laat mensen met een handicap toe zelf zorg en ondersteuning te kopen. Eind 2022 ondersteunde het VAPH 28.506 personen met een handicap op die manier.
Dat is een sterke stijging ten opzichte van voorgaande jaren: op 31 december 2021 waren er 27.266 budgethouders, op 31 december 2020 waren dat er 25.399. Het aantal mensen met een persoonsvolgend budget steeg op vijf jaar tijd – sinds 2017, met de invoering van de persoonsvolgende financiering – met 18 %. In 2022 werden 3412 nieuwe persoonlijke budgetten ter beschikking gesteld.
De stijging van de afgelopen jaren is te danken aan het Zorginvesteringsplan. In 2022 kon het VAPH door een investering van 42 miljoen euro van de Vlaamse Regering in prioriteitengroep 1 een inhaalbeweging maken in de terbeschikkingstelling van zulke budgetten aan de mensen met de meest dringende zorgvragen. Daardoor is de wachtlijst in prioriteitengroep 1 op dit moment volledig weggewerkt.
Maar ook de noden stijgen jaar na jaar. Eind december 2022 wachtten nog 16.702 personen met een handicap op (meer) ondersteuning. Bijna 85 % van hen heeft al VAPH-ondersteuning, zoals een persoonsvolgend budget (34 % of ongeveer 6000 wachtenden hebben al een budget, maar vragen een verhoging), rechtstreeks toegankelijke hulp, hulpmiddelen en/of een zorgbudget van de Vlaamse sociale bescherming. Van de 6172 wachtenden in prioriteitengroep 2 kregen 1100 mensen in 2022 de mogelijkheid om al te starten met de helft van hun budget of meervraag.
Minister Hilde Crevits: “Elk jaar ondersteunt Vlaanderen meer mensen met een handicap. Het Zorginvesteringsplan loopt volop en komt de engagementen na. Zeker voor personen met de hoogste zorgnoden, daar is de wachtlijst volledig weggewerkt. Maar we blijven ook zoeken naar verbeteringen en evalueren de procedures om mensen met een handicap ondersteuning aan te bieden. Zo werden onlangs richtlijnen rond de beoordelingscriteria voor de noodprocedure verbeterd, zodat we meer mensen die zich in een noodsituatie bevinden een budget kunnen toekennen. Ik kijk ook uit naar de resultaten van de aanbevelingen rond de deelbudgetten die we gebruiken in prioriteitengroep 2.”
Volgens James Van Casteren ondersteunt het VAPH steeds meer personen met een handicap op verschillende manieren. “Niet alleen het aantal persoonsvolgende budgetten is sterk gestegen. Op vier jaar tijd verdubbelde het aantal persoonlijke-assistentiebudgetten voor minderjarigen, en het aantal mensen met een (vermoeden van) handicap dat gebruikmaakt van rechtstreeks toegankelijke hulp steeg met 10 %. Ondersteuning van personen met een handicap is maatwerk. De investeringen van de Vlaamse Regering in de verschillende hulpvormen maken dat we met een uitgebreid aanbod een erg diverse doelgroep kunnen helpen.”
Herbekijk de toelichting in de commissie Welzijn(opent nieuw venster)