Samenwerking in geïntegreerde zorg is de toekomst. Als organisaties de krachten bundelen over sectoren heen, wordt plots veel meer mogelijk. Daarover zijn Katleen Evenepoel van Zonnelied, een door het VAPH vergunde zorgaanbieder, en Bert Anciaux van woonzorgcentrum De Overbron het roerend eens. Ze werken nauw samen en reiken ook de hand naar andere organisaties en sectoren.
Twee jaar geleden ontmoetten directeur Katleen Evenepoel van Zonnelied en directeur Bert Anciaux van De Overbron elkaar op het zomerfestival van De Overbron. “Ik vond er diezelfde drive als bij ons om vanuit het hart, bevlogen en met respect te werken”, zegt Katleen Evenepoel.
Bert Anciaux knikt instemmend. “Bij ons draait niet alles rond zorg. Bewoners willen hun leven verderzetten en genieten van elke dag. We zijn niet zomaar een woonzorgcentrum, we zijn vooral een leefcentrum.”
Het verhaal van Rita
De meeste bewoners in De Overbron zijn uiteraard ouderen, maar er wonen ook mensen met een psychische kwetsbaarheid en – dankzij de samenwerking met Zonnelied – ook enkele personen met een handicap.
“Rita is een zestiger met het syndroom van Down”, vertelt Katleen Evenepoel. “Ze woonde vroeger in een huis met veertien bewoners. Sinds ze dementie heeft, aardde ze er minder. We missen in Zonnelied ook de medische expertise, die bij De Overbron wel aanwezig is. Rita voelt zich nu thuis in De Overbron. Ze is er helemaal op haar gemak.”
Expertise delen
Op dit ogenblik wonen drie voormalige cliënten van Zonnelied in De Overbron. “We bereiden elke verhuis goed voor. Een maatschappelijk werker van Zonnelied komt om de twee weken kijken of alles goed gaat. We voelen ons nog altijd mee verantwoordelijk. Wij blijven onze expertise inzetten, maar daarbovenop komt nu ook de expertise van De Overbron. Dat komt de kwaliteit van leven van Rita en de andere bewoners ten goede. Uiteindelijk is dat wat telt.”
“Voor de andere bewoners is de komst van Rita een geschenk”, bevestigt Bert Anciaux. “Ze is op elke kamer welkom. Oudere bewoners nemen haar mee naar activiteiten, ze helpen haar bij de maaltijd en Rita zelf helpt al eens met iemand in een rolstoel te duwen. Alle bewoners vormen één betrokken groep, een grote familie.”
In dialoog
De meerwaarde van de samenwerking tussen Zonnelied en De Overbron is groot. Katleen Evenepoel doet het verhaal van een vrouw die palliatieve zorg kreeg. “Wij botsten in Zonnelied op onze grenzen als pedagogisch model. In dialoog met de familie kozen we ervoor om haar naar De Overbron te brengen. Goede zorg betekent soms ook kunnen loslaten.”
Hoe het voor de medewerkers van De Overbron is om mensen met een handicap te ondersteunen? “In het begin was er wat scepsis”, geeft Bert Anciaux toe. “Maar die verdween snel. We overleggen veel met de bewoners en hun familie. Als je de mensen echt betrekt, is er veel mogelijk. Mijn droom is om op termijn ook jongeren uit de jeugdzorg te integreren in De Overbron, maar daar botsen we nog op de regelgeving.”
We zijn niet zomaar een woonzorgcentrum, we zijn vooral een leefcentrum.
De hokjes verlaten
“We moeten allemaal wat meer onze hokjes verlaten”, zegt Katleen Evenepoel. “Met wat creativiteit lukt dat vaak. Samenwerking met andere domeinen verbreedt onze blik.”
Ook Bert Anciaux houdt ervan om grenzen op te zoeken en nieuwe wegen te banen. “Administratief is het niet altijd gemakkelijk, maar uiteindelijk vinden we altijd een oplossing”, zegt hij.
“In de VAPH-sector hebben we sinds de persoonsvolgende financiering meer vrijheid voor sociaal ondernemerschap”, zegt Katleen Evenepoel. “En we overleggen ook geregeld met Zorginspectie, VIPA (voor infrastructuurregels, n.v.d.r.), het VAPH en het kabinet. We worden beschouwd als een proeftuin. Dat schept mogelijkheden. Vanuit onze ervaringen mogen we zelfs beleidsaanbevelingen doen.”
Nog meer samenwerking
De Overbron en Zonnelied geloven rotsvast in samenwerking over sectoren heen. Zonnelied werkt bijvoorbeeld ook samen met de psychiatrische ziekenhuizen Sint-Kamillus in Bierbeek en Sint-Alexius in Grimbergen, voor de ondersteuning van mensen met een handicap én een psychische kwetsbaarheid. Zonnelied werkt ook samen met justitie. “Justitie vindt voor een aantal mensen met een werkstraf geen geschikte werkvloer”, legt Katleen Evenepoel uit. “Wij kunnen hen een begeleid traject aanbieden en ze mee op de goede weg zetten. Wij zien dat als een vorm van gemeenschapswerk met een meerwaarde voor iedereen.”
Ook De Overbron werkt samen met justitie, zij het op kleinere schaal. “We hebben altijd wel iemand in dienst die een werkstraf uitvoert”, vertelt Bert Anciaux. “In de keuken, de tuin of de schoonmaak. Daar hebben we alleen maar goede ervaringen mee. Daarnaast engageren wij ons voor Zorgzame Buurten. Veel mensen zitten eenzaam thuis. ‘Hoe langer mensen thuisblijven, hoe beter’, luidt het motto. Maar dat is niet altijd zo. In De Overbron bloeien veel mensen open nadat ze jaren thuis zaten te verkommeren. Mensen hebben mensen nodig. Een voorziening met kleine leefgroepen, waar iedereen elkaar kent, is voor velen de beste thuis.”
In de VAPH-sector hebben we sinds de persoonsvolgende financiering meer vrijheid voor sociaal ondernemerschap.
Meer verhalen over geïntegreerde zorg
- getuigenis
Zorg van de toekomst
In Kessel-Lo slaan organisaties uit diverse sectoren de handen in elkaar voor een ambitieus woonproject. De Boomgaard wordt een schoolvoorbeeld van vraaggestuurde, geïntegreerde zorg. “Dit is de zorg van de toekomst”, zegt Mario Vanhaeren van Oostrem.
- getuigenis
Geïntegreerde zorg voor personen met dubbeldiagnose
Mensen met een verstandelijke handicap én een psychische kwetsbaarheid hebben gespecialiseerde hulp nodig. Sinds 2014 zetten enkele psychiatrische ziekenhuizen hierop in, met extra midddelen van het VAPH. Zo ook psychiatrisch centrum Asster. “Wij staan klaar als andere hulpverlening op haar grenzen botst.”