Wat is palliatieve en terminale zorg?
Palliatieve zorg is de actieve en continue zorg voor mensen in een vergevorderd stadium van hun ziekte wanneer genezing niet meer mogelijk is. De hulpverlening in die laatste levensfase is vooral gericht op het beheersen van pijn en andere onaangename symptomen. Het concept omvat fysieke, psychologische, psychosociale en spirituele zorg aan de patiënt en zijn omgeving. De zorg focust zich op het garanderen van een optimale kwaliteit van het resterende leven, zowel ten behoeve van de patiënt als van zijn omgeving. Een persoon kan jaren leven met palliatieve zorg.
Terminale zorg of zorg bij het levenseinde is ook gericht op symptoomverlichting en beheersing van pijn. Het verschil tussen palliatieve en terminale zorg zit vooral in de termijn van de zorg. Iemand wordt pas terminaal in de laatste maanden, weken of dagen van de ziekte.
Palliatief forfait
Een palliatief forfait is een tegemoetkoming van het RIZIV. Die tegemoetkoming is bedoeld voor personen in een terminale fase. Een palliatief forfait mag aangevraagd worden wanneer de arts attesteert dat de levensverwachting minder dan drie maanden bedraagt. Aangezien het forfait twee keer kan aangevraagd worden, betekent dat in de praktijk maximaal 6 maanden. Meer informatie over de voorwaarden en termijnen kunt u vinden op de website van het RIZIV(opent nieuw venster).
Het palliatief forfait kan gebruikt worden voor:
- geneesmiddelen
- verzorgingsmiddelen: onder andere incontinentieverbanden, ontsmettingsmiddelen, sondes, naalden, infuuszakjes, pijnpompen en spuitdrijvers
- hulpmiddelen: speciale matrassen en bedden, zelfoprichters, toiletstoelen, dekenbogen, rugsteunen, urinalen en dergelijke. Hulpmiddelen zoals een verzorgingsbed en een antidecubitusmatras kunnen gehuurd worden in de zorgwinkels van de ziekenfondsen. Bij sommige ziekenfondsen geldt de regel dat het maximum dat een persoon per jaar aan huur moet betalen 250 euro is, ongeacht wat er allemaal gehuurd wordt.
Zodra het recht op dat forfait is goedgekeurd, worden ook huisbezoeken van de huisarts, thuisverpleegkundigen en een kinesitherapeut volledig terugbetaald. Daarnaast wordt ook het verblijf op een palliatieve afdeling of opvang in een dagverzorgingscentrum (niet VAPH) door het RIZIV vergoed.
Handicap versus terminale zorg
Aangezien louter palliatieve verzorging in de laatste fase, dus terminale verzorging, te beschouwen is als behandeling en verzorging en niet gericht is op een duurzame sociale integratie, kadert ze niet binnen de definitie van handicap die het VAPH hanteert. De definitie benadrukt dat het moet gaan om een ‘langdurig en belangrijk participatieprobleem dat te wijten is aan de combinatie van functiestoornissen van mentale, psychische, lichamelijke of zintuiglijke aard, beperkingen bij het uitvoeren van activiteiten en persoonlijke en externe factoren’.
Personen in een terminale fase kunnen dus niet erkend worden als persoon met een handicap. Zij richten zich best tot het RIZIV en de mutualiteiten voor de noodzakelijke ondersteuning.